Titel: WOB’en in tien minuten
Datum: 12 april 2014
Trainer: Roger Vleugels
Aantal deelnemers: 15
door Dirk Hagenbeek
Tijdens de opening van Pieter Kleijn, adjunct-hoofdredacteur RTL Nieuws, viel het begrip al; WOB’en. Roger Vleugels, specialist op het gebied van openbaarheid van bestuur, vertelde tijdens zijn workshop ‘WOB’en in 10 minuten’ misschien wel het best bewaarde geheim.
Want als WOB-expert, met meer dan 4.500 ingediende WOB-procedures, weet Vleugels heel specifiek te vertellen wat WOB’en is. Maar nog handiger: hij weet als geen ander hoe je het beste overheidsdocumenten kan opvragen via Wet Openbaarheid van Bestuur, zonder dat de overheid je dwars ligt. Want dat gaat namelijk niet zo makkelijk als je denkt.
Het belangrijkste volgens Vleugels is scherpte. Het is de truc om zo scherp mogelijk te formuleren wat je wilt, zodat je sneller en beter de informatie krijgt waar je naar op zoek bent.
Vleugels vertelde echter dat het juist niet de overheidsinformatie is waar we recht op hebben, maar de geregistreerde overheidsdocumenten.
Als je bij het WOB’en om overheidsinformatie vraagt, dan heb je het bijvoorbeeld over een gesprek van een gemeenteraadslid en krijg je uiteindelijk niks van de ambtenaren.
De beste manier om een WOB in te dienen, aldus Vleugels is: ‘inzage of een kopie van overheidsdocument ‘X’ waaronder documenten A, B en C’.
Besef je goed dat je alleen het recht hebt op een kopie of inzage en niet het document zelf, als je dat niet erbij zet wordt je verzoek afgewezen. Door het woord ‘waaronder’ er aan toe te voegen krijg je de documenten A, B en C en alles wat met dat onderwerp te maken heeft. Zo kunnen ze de documenten D, E en F niet weigeren om op te sturen.
‘Het is een sport om de journalisten zo min mogelijk informatie te geven, maar wel genoeg dat ze niet in bezwaar gaan,’ vertelt Vleugels. Daarom is het zo belangrijk om scherp te zijn.
Dan krijg je geen antwoord als: ‘We kunnen uw verzoek niet gaan beantwoorden want de ambtenaar die dit moet doen heeft volgendeweek mogelijk een sterfgeval.’
Ambtenaren weten op elk klein detail je WOB-verzoek te dwarsbomen om de meest onzinnige dingen.
Ook de plek waar je een WOB-verzoek indient is van belang. Als je alles wilt weten over de uitbreiding van Schiphol, waar WOB je dan?
Gemeente Haarlemmermeer wordt er geroepen.
‘Schattig’, lachte Vleugels, ‘jullie zijn natuurlijk allemaal regiojournalisten. Denken jullie echt dat gemeente Haarlemmermeer iets te zeggen heeft over een uitbreiding van Schiphol?’
Voor deze uitbreiding van Schiphol moet je eigenlijk bij Rijkswaterstaat zijn. Die heeft alle documenten, de macht en zijn voor meer vliegtuigen dus zullen je weinig geven.’
Maar het Ministerie van Infrastructuur en Milieu is tegen meer vliegtuigen en zal dus zoveel mogelijk vrijgeven om deze uitbreiding tegen te gaan, daarom WOB je bij het ministerie. Je moet altijd doorhebben bij welke zwakke organisatie je kan WOB’en.
Dit is volgens Vleugels de handigheid. Weet wat je vraagt. Denk na over de juiste woordkeuze, vraag nooit één document en wil je een kopie of inzage. Dit artikel omvat maar een klein deel van de hele waslijst waar je aan moet denken voordat je op de juiste manier een WOB kan indienen.
‘Houd je aan de regels en WOB till they drop!’ was de leus van Roger Vleugels waarmee hij deze workshop en deze dag afsloot.
‘Is deze cursus serieus genoeg?’ vroeg Vleugels op de helft van de workshop.
Het antwoord is ja, maar Roger Vleugels weet met veel humor, passie en op een boeiende manier alle geheimen over het WOB’en over te brengen.
