Titel: Kaf van het koren scheiden
Trainer: Hans van Maanen
Datum: 12 april 2014
Door Amanda Gomes Lobo
Welke vragen moeten wij onszelf stellen op het moment dat we mooie tabellen en grafieken voor ons krijgen?
Denk aan de vijf W’s:
– Waarom cijfers?
– Waarom nu?
– Waarom deze?
– Waarom alleen deze?
– En waarom zo?
Journalisten gebruiken cijfers omdat het een manier is om te laten zien dat je objectief bent en dat je als onderzoeker weet waarover je het hebt.
Maar een journalist moet zichzelf afvragen waarom cijfers juist op een bepaald moment naar buiten komen. Wat speelt er op dat moment?
Daarop volgt de vraag, waarom alleen deze cijfers worden gedeeld. Want als er cijfers zijn, dan zijn er méér cijfers. Er wordt namelijk altijd geselecteerd.
Zo kun je autodiefstalcijfers van het afgelopen jaar laten zien, en vertellen dat er een stijging is ten opzichte van het jaar daarvoor. Maar mocht je de cijfers van de laatste tien jaar achter elkaar zetten, dan kan het best dat je ziet dat er over de gehele periode, helemaal geen stijging heeft plaatsgevonden.
Waarom laten ze het dan precies zo zien?
Hierbij gaat het vooral om de techniek waarmee de cijfers worden weergegeven. Want met het schuiven van maten kan je mensen al snel misleiden. Want als er een stijging is van vier procent ten opzichte van het jaar daarvoor, lijkt dat een grotere stijging als je de cijfers weergeeft in een schaal van 1 op 2 dan in een schaal van 1 op 5.
Tip van Hans van Maanen: het grote publiek heeft vaak geen idee van wat bepaalde cijfers eigenlijk betekenen. Daarbij is het zeer belangrijk dat je een controlegroep hebt. Er is nooit alleen ‘ja’ op een antwoord te geven.
