Titel: Evaluaties als vindplaatsen voor provinciale weak spots
Datum: 18 april 2015
Trainer: Ans Hoenderbos (Piet de Kroon was verhinderd)
Verslag: Guusje Tromp
De Randstedelijke Rekenkamer is volgens Ans Hoenderbos, bestuurder-directeur van deze organisatie, het best bewaarde geheim van de Randstad.
Rekenkamers, ook die op lokaal niveau, komen maar weinig in het nieuws. Opmerkelijk, want er zijn zo’n 300 gemeentelijke rekenkamers.
Hoederdos gaf als eerste tip de website van de Nederlandse Vereniging van Rekenkamers en Rekenkamercommissies. Op deze website zijn alle rapporten van alle rekenkamers te vinden.
Een tweede tip is de NVRR Wiki. Hier is per onderwerp informatie geplaatst die rekenkamers kunnen gebruiken als voorbereiding voor het onderzoek, zodat niet elke rekenkamer opnieuw het wiel hoeft uit te vinden. Voor journalisten is deze informatie ook zeer nuttig.
Rekenkamers zijn onafhankelijk in hun keuze van onderzoeksonderwerpen. Elke burger (en dus ook elke journalist) mag een onderwerp aandragen. In de praktijk gebeurt dit echter weinig. De meeste onderwerpen worden ook terugverwezen naar de Provincie of de Ombudsman, omdat zij meestal de partij zijn die het antwoord kunnen geven.
Rancuneuze ambtenaren zijn gevaarlijk: is het een serieuze klokkenluider of zint deze persoon op wraak? De rekenkamer doet geen integriteitsonderzoek, maar wel onderzoek naar het integriteitsbeleid.
Een onderwerp is geschikt om te onderzoeken wanneer er financiële en maatschappelijke belangen in het spel zijn.
De rekenkamer kan ook bij andere instanties of bedrijven onderzoek doen wanneer de overheid (gemeente of provincie) meer dan 50 procent belang heeft.
Soms werken rekenkamers samen. Bij de HVC (huisvuilcentrale) in Alkmaar deden 16 rekenkamers gezamenlijk onderzoek.
Wanneer een rapport klaar is, wordt het naar de gemeente of provincie gestuurd voor een ambtelijk wederhoor. Daar mogen ze 15 dagen over doen. De rekenkamer heeft vervolgens het laatste woord, en mag daar ook 15 dagen de tijd voor nemen.
Derde tip: Journalisten kunnen een afspraak maken met de rekenkamer om het onder embargo eerder (bijv. 24 uur van tevoren) te krijgen, zodat zij zich alvast kunnen voorbereiden.
Als vierde tip gaf Hoenderbos nog een interessant onderwerp voor onderzoek de komende tijd: het financiële toezicht op maatschappelijke regelingen. Bijvoorbeeld bij jeugdzorg en arbeidsgehadicapten. Het gaat immers om miljarden. Hoenderbos tipte bijvoorbeeld om te odnerzoeken of het geld terecht komt waar dat zou moeten zijn. ,,Het toezicht ligt bij provincies, maar dit weten ze veelal zelf niet eens.’’
Tot slot werd de presentatie behandeld van Piet de Kroon – hijzelf was helaas verhinderd bij de trainingsdag.
