Meer ruimte in de Mediawet voor publiek private samenwerking is nodig om de ‘slepende crisis’ in de lokale en regionale journalistiek te overwinnen. Aldus Pieter Broertjes, de misschien wel meest journalistieke burgemeester van Nederland, die vanochtend op de Uithof in Utrecht de zesde VVOJ Trainingsdag Lokale en Regionale Onderzoeksjournalistiek opende.
In zijn keynote voor een publiek van een kleine honderd journalisten uit alle delen van Nederland en Vlaanderen, brak de burgemeester van mediadorp Hilversum een lans voor veel intensievere samenwerking tussen lokale en regionale media. “Gemeenten zijn steeds meer de spil in het democratische speelveld aan het worden. Een levendige en democratische pers is een levensvoorwaarde voor een gezonde lokale democratie.”
‘Feitenvrije meningen’
Broertjes, die zichzelf ook na bijna vijf jaar burgemeesterschap nog steeds als journalist ziet, verwacht dat de journalistiek op gemeentelijk niveau een grote impuls kan krijgen van de regionale mediacentra. Maar hij wordt nog niet echt vrolijk van het tempo waarin die centra vormkrijgen. “Meer samenwerking is noodzakelijk. Zoals het nu gaat, kan het niet langer. De serieuze pers wordt op afstand gezet door de sociale media, waarin de feitenvrije meningen regeren.”
In Hilversum loopt nu een half jaar een pilot waarin lokale tv, radio en pers samenwerken. Dat heeft onder meer de rubriek Hete Hangijzers (RTV NH) opgeleverd, waarvoor zowel journalisten als burgers onderwerpen kunnen aandragen.
Die inbreng van de kijkers, lezers en luisteraars vindt Broertjes cruciaal. “Onderzoek heeft uitgewezen dat mensen vooral geïnteresseerd zijn in hun directe omgeving, een kring tot drie kilometer van de plek waar ze wonen.” Nieuwe vormen van interactieve journalistiek zoals Hete Hangijzers kunnen daar volgens hem op inspelen.
‘Geen staatstelevisie’
Bij de ontwikkeling van regionale media-initiatieven is het volgens Broertjes belangrijk bestaande geldstromen zoveel mogelijk te bundelen. Hij is voorstander van stichtingen waarin de overheid subsidiegeld inbrengt zonder zeggenschap te willen uitoefenen over waar dat geld dan aan wordt uitgegeven. “Die stichtingen moeten een onafhankelijk bestuur hebben, we willen natuurlijk geen staatstelevisie. Er bestaan al mooie voorbeelden van samenwerkingsmodellen in Limburg en Enschede, in Hilversum zijn we nu bezig onze eigen vorm te creëren.”
Doel is te komen tot een mediacentrum dat zichzelf kan bedruipen. “Dus nog wel met subsidiegeld, maar ook met inkomsten uit andere bronnen.” Maar dat vereist dus een soepelere Mediawet daar waar het gaat om de publiek private samenwerking, stelt Broertjes. Overigens wil hij zelf innige banden met commerciële partijen buiten de journalistiek voorlopig nog uitsluiten. “In Hilversum zouden we bijvoorbeeld in zee kunnen gaan met Nike, maar ja, zo’n partner komt dan toch met allerlei eigen voorwaarden, die zich niet altijd goed verhouden tot journalistieke onafhankelijkheid.”
Hij riep de aanwezige journalisten op tot ‘journalistiek ondernemerschap en een beetje lef’. Daartoe zou ik u willen stimuleren. Dat u zichzelf steeds weer afvraagt: kan het ook anders, Kan het beter?”
