VVOJ Conferentie 2003
Titel: Boeven zijn macho’s
Workshop: Misdaadonderzoek
Sprekers: Danny Ilegems (Deng) en Hans Moll (NRC Handelsblad)
Voorzitter: Bart Nijpels (KRO Reporter)
Datum en tijd: Zaterdag 8 november 2003, 9.45 uur
Verslaggever: Karel Platteau
Informatie van boeven kun je praktisch nooit gebruiken, vindt redacteur Hans Moll van het NRC Handelsblad. Danny Illegems, hoofdredacteur van Deng, ziet het anders: “Het hangt ervan af waarvoor je hun informatie gebruikt.” Toch zijn beide het eens over hoe je met criminelen moet omgaan.
Vanaf het begin van de workshop entertaint Hans Moll het publiek met het verhaal van de valse knaken. Onmiddellijk ontstaat verwarring bij het Vlaamse publiek. Wat zijn knaken? Voorzitter Bart Nijpels, KRO-reporter, verklaart nader. Knaken zijn rijksdaalders, te vergelijken met onze vroegere Belgische centiemen. Moll vervolgt zijn verhaal. Via een crimineel is hij Turkse valsmunters op het spoor gekomen. De boef beweerde dat er in Schiphol een container vol met valse knaken stond. Korte tijd later werd een aantal Koerden, wellicht belast met de knakentrafiek, een kopje kleiner gemaakt door de Turkse geheime dienst. Op het lichaam van een van hen werd een vals muntstuk gevonden. Hier was dus duidelijk iets meer aan de hand. Na wat speurwerk legde Moll een smokkelnetwerk bloot, maar er ontbraken harde bewijzen. Hans Moll besluit zijn verhaal: “Met de informatie van boeven ben je geen fuck wijzer!”
Informatie uit de onderwereld kun je volgens Danny Illegems wel gebruiken, maar je moet vooraf een doel hebben. Hij verwijst hierbij naar zijn ervaringen met criminelen naar aanleiding van zijn boeken. De Bende Tapes. Interviews met verdachten van de Bende van Nijvel en Bloedsporen. De maffia in België en Nederland. Met misdadigers ga je net op dezelfde manier te werk als met minister-presidenten. Boeven hebben wel een grotere neiging om te liegen. Ze maken hun tegenstanders, politie, justitie en misdadigers zwart. Voorts zijn het macho’s die hun verhalen telkens grootser en spannender maken. Vaak wanen ze zich filmsterren als je met hen gaat praten.
Het is nuttig informatie uit de onderwereld te gebruiken als ze iets zegt over de ‘bovenwereld’. Ze moet van nationaal belang zijn, zoals in de smokkelzaak op Schiphol. Beide misdaadjournalisten betalen nooit voor informatie. Een uitzondering hierop, volgens Illegems, vormt het geval van ex-misdadiger Dirk Trioen. Om zijn verhaal te doen stapte hij immers uit de onderwereld, waardoor hij financieel aan de grond zat. Zo betaalde Illegems Trioen voedsel en drank. In deze context raadt Illegems ex-criminelen aan alles te vertellen aan de journalist. Dit waarborgt in grote mate hun veiligheid voor afrekeningen door het milieu.
Beide journalisten vinden misdaadjournalistiek niet gevaarlijk, zolang je er maar niet zelf bij betrokken raakt. Illegems illustreert dit aan de hand van de oorlog binnen de Siciliaanse Cosa Nostra. Bij deze bloedige vete kwamen twee journalisten om. Zij hadden zelf iets op hun kerfstok. Een ander voorbeeld, ditmaal Belgisch, is de moord op een misdaadjournalist. Hij werd in een bad vol met bijtend zuur gegooid. Dit was niet het gevolg van zijn doortastend onderzoek. De journalist had echter wel verkering met het ex-liefje van een boef. De Deng-hoofdredacteur sluit de workshop af met volgende uitspraak: “Criminelen die beweren dat ze gestopt zijn, zijn net zoals rokers die zeggen dat ze gestopt zijn met roken.”
