Volkskrant-journalist Jeroen Trommelen maakt zich opnieuw kwaad over de Europese Persprijs. In april berichtte de VVOJ reeds over zijn oproep aan Nederlandse journalisten om niet mee te dingen naar de prijs, die onder verantwoordelijkheid van de Europese Unie valt. In zijn tweede, nu volgende opinie stelt Trommelen dat het Europese Parlement, die de prijs uitlooft, zich niet aan het eigen reglement houdt.
door Jeroen Trommelen
Laatste nieuws: het Europees parlement wil óók in Nederland kandidaten aanwijzen voor de nieuwe persprijs van het Europees Parlement voor de Journalistiek, hoewel het reglement van die prijs dit onmogelijk maakt.
Een waarschuwing is daarmee op zijn plaats: wie meedingt naar de Europese persprijs, wordt onreglementair verkozen, hengelt naar complimenten van een jury die niet onafhankelijk is en laat zich een pluim op de hoed spelden door het Nederlands Bureau van het Europees Parlement dat de regels verbuigt zodra men dat nodig vindt.
Wat is het probleem? Op 9 april betoogde ik waarom de NVJ niet zou moeten meewerken aan de nieuwe persprijs die bedoeld is voor collega’s die een ‘buitengewone bijdrage hebben geleverd aan een grotere feitenkennis over de Europese instellingen en beter begrip voor het Brussels beleid’.
Vooral dat ‘beter begrip voor het Brussels beleid’ zat me dwars. Ook wie – zoals ik – géén euroscepticus is, begrijpt dat dit absoluut geen criterium kan zijn voor een onafhankelijke persprijs.
Nog problematischer is de samenstelling van de jury.
Drie van de negen leden van de hoofdjury zijn leden van het Europees Parlement. Ze wordt voorgezeten door de ondervoorzitter van het Europees Parlement die belast is met het voorlichtings- en communicatiebeleid. Zo’n jury is allesbehalve onafhankelijk. Het is een slagerscommissie die zijn eigen vleeskeuring keurt.
Het goede nieuws kwam van de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ), die me liet weten dat men géén medewerking aan de prijs zou geven “omdat de NVJ niet in het leven is geroepen om te bepalen wat goede en wat slechte journalistiek is”. Dat leek de doodsteek voor de Nederlandse invulling de persprijs, want volgens het reglement is medewerking van de NVJ verplicht.
Gevolg: geen nationale jury en dus geen Nederlandse prijswinnaar. Zou je zeggen
Desgevraagd meldt persvoorlichter Leon Peijnenburg van het Nederlands Bureau van het Europees Parlement echter dat het bureau zich niets van zal aantrekken van de bezwaren van de journalistenvereniging.
Wat in het reglement staat, moet volgens hem niet letterlijk worden genomen. Het verdient slechts ‘de voorkeur’ om het reglement te volgen.
Citaat uit zijn mail: ‘Het is duidelijk dat het de voorkeur verdient om nationale verenigingen van journalisten te betrekken bij de evaluatie van de inzendingen’ .
Maar: ‘Als (de NVJ, red.) om wat voor reden dan ook besluit geen zitting te nemen in de jury, zou het volledig tegen de intentie van het reglement van de prijs zijn als dan alle Nederlandse inzendingen zouden moeten worden geweigerd.’
Bovendien hebben in elf landen (Bulgarije, Duitsland, Estland, Finland, Hongarije, Griekenland, Ierland, Litouwen, Luxemburg, Portugal en Slovenië) de nationale journalistenverenigingen géén bezwaar gemaakt, aldus Peijnenburg.
Het Europees parlement moet dit allemaal zelf weten. Dat men een prijs wil geven voor het meeste begrip voor Brusselse maatregelen; dat men zichzelf benoemt in de jury; dat men het eigen reglement negeert – ik vind het allemaal best. Als we het allemaal maar niet serieus hoeven nemen.
Jeroen Trommelen is onderzoeksjournalist van de Volkskrant
