Titel keynote toespraak: Non-profit and the future of investigative journalism, lessons from the United States
Spreker: Stephen Engelberg
Datum: 20 november 2010, 10:45 uur-11:30 uur
Aantal deelnemers: ongeveer 300
Tekst: Nick De Backer
Stephen Engelberg opende de lezing met de vraag:
‘What kind of business model will be the model of the future?’
Engelberg lijkt het antwoord op die vraag reeds gevonden te hebben. Hij is namelijk managing editor van ProPublica.com, een vzw voor onderzoeksjournalisten.
De populaire website biedt onderzoeksjournalisten de kans onderzoek te voeren en degelijke artikels of televisiereportages te realiseren. ProPublica trekt research journalists aan en geeft ze werkzekerheid. Volgens Engelberg is ProPublica de enige ‘krant’ die dat doet.
Bij de oprichting van ProPublica stelde men zich de vraag:
‘Can we create a journalistic association that brings change?’
Oprichter Paul Steiger (Wall Street Journal) had de bedoeling de samenleving daadwerkelijk te veranderen.
De onderzoeksjournalisten van ProPublica zouden zelf de rechten op hun publicatie behouden. Ook wilde ProPublica publiceren op diverse platformen, in verschillende soorten media.
Hoewel de plannen van ProPublica ambitieus waren, heerste er ook scepticisme. Zouden grote kranten als de New York Times wel geïnteresseerd zijn in het werk van ProPublica?
ProPublica besloot verschillende onderzoeksjournalisten in dienst te nemen en plaatste vacatures. Maar liefst 1.300 jobaanvragen stroomden binnen.
Alle sollicitanten werden nauwkeurig gescreend. ProPublica wilde immers de juiste mensen aantrekken. De juiste mensen waren geen journalisten die in de bloei van hun carrière zaten. ProPublica had het oog op journalisten die hun naam nog niet gemaakt hadden.
ProPublica’s ambitie om verandering te brengen bleek een tricky kantje te hebben. Het is namelijk onmogelijk de uitkomst van een onderzoek te voorspellen.
Hoe kun je dan met zekerheid verandering brengen?
Volgens Engelberg was er maar één manier om dat toch te doen:
‘Dive in and find out. There is no ProPublica way.’
Ondertussen heeft ProPublica reeds op verschillende platformen hun verhalen gebracht.
De uitkomsten van hun onderzoeken verschenen op televisie, in de krant en op het web. Ook de website werd verschillende keren aangepast.
ProPublica’s visie is immers: ‘Niet stilzitten, blijven bewegen.’
Op het einde van de lezing kwam er een vraag uit het publiek:
‘Er hangt een sprookjessfeer rond uw verhaal. Van waar komt ProPublica’s geld?’
Engelberg antwoordde dat het goed is om te geloven in sprookjes. De financiering gebeurt door verschillende stichtingen.
ProPublica ontvangt eveneens vele donaties van verschillende Amerikanen. Naarmate de website bekender wordt, groeit ook de interesse in ProPublica.
In Engelberg’s woorden: ‘Het sprookje wordt meer en meer werkelijkheid.’
De onderzoeksjournalistiek bloeit, dat bleek wel tijdens de wederom uitverkochte VVOJ Conferentie 2024. Maar liefst 500 deelnemers waren vrijdag 15 en zaterdag 16 november bijeen in de prachtige locatie De Doelen in Rotterdam. Bijna twee keer zoveel als een paar jaar geleden.
