VVOJ2010 verslag: Samenwerken met NGO’s

Titel: samenwerken met NGO’s
Datum: 19 november 2010, 14:00-15:45 uur
Sprekers: Ana van Es, Bette Dam, Han Soete
Moderator: Jeroen Trommelen
Aantal deelnemers: 45
Zie ook het verslag van Anke Vellenga.
Tekst: Klaas Siemoens
Tijdens deze sessie vertellen drie journalisten over hun ervaringen met samenwerken met non-gouvernementele organisaties. De vraag is vaak: tot hoe ver kun je die samenwerking laten gaan? Kun je je ook door NGO’s laten begeleiden, of zelfs financieren? Wat zijn de valkuilen waar je als journalist voor moet oppassen?
Ana van Es vertelt over een reportage die zij maakte over een Indiase textielfabriek KPR Mills die meisjes tussen de 14 en 20 jaar zou uitbuiten. Ze werd er als enige Nederlandse journalist naartoe gestuurd door haar werkgever, de Volkskrant, om de bevindingen van SOMO met eigen ogen te onderzoeken.
Somo zelf had het onderzoek laten uitvoeren door een plaatselijke non-gouvernementele organisatie, die niet met naam genoemd wilde worden.
Het risico met het werken met NGO’s is, vertelt Ana van Es, dat je de informatie die jou verstrekt wordt altijd zelfstandig moet controleren. De informatie die ze kreeg bleek niet altijd te kloppen. Ook de boekhouding van de lokale NGO die SOMO had ingehuurd, klopte niet, vertelt Van Es. De NGO was bovendien gekant tegen SOMO’s publicatie van het onderzoek.
Nu was de vraag: Moest ze een artikel schrijven over KPR Mills, of over de plaatselijke NGO die in opdracht van SOMO onderzoek deed naar de fabriek?
Iemand uit het publiek vroeg zich hierop af waarom er geen twee verhalen konden worden gemaakt: eén over de uitbuiting van de meisjes, het tweede over de NGO.
Ana van Es vertelde dat het de bedoeling was om een verhaal over de uitbuiting te schrijven en dat dat ook het verhaal was dat de Volkskrant wilde.
Freelance journalist Bette Dam, die veel werkzaam is in Afghanistan, vertelt dat zij non-gouvernementele organisaties niet nodig heeft voor haar werk. Volgens haar wordt je vaak voor het karretje van de organisatie gespannen. Om dezelfde reden wil Bette Dam ook nooit ‘embedded’ werken in Afghanistan of elders, ‘want dan is al het nieuws hetzelfde, en niet altijd juist.’
Op de vraag of Bette Dam zou meereizen met Greenpeace voor een groot verhaal antwoordt ze negatief – ook al is dat de enige mogelijkheid om op een bepaalde plaats te geraken.
Iemand reageert en stelt voor om mee te gaan, je eigen verhaal te schrijven en erbij te vermelden ‘met de hulp van Greenpeace’.
Een ander uit het publiek stelt dat er verschillende manieren zijn waarop je als journalist kunt samenwerken met een NGO. Eerst moet je je afvragen wat het doel van de reis is en welke reisvoorwaaarden je zelf stelt. Zo kun je bijvoorbeeld meegaan op voorwaarde dat je je eigen verhaal mag schrijven.
Een derde mogelijkheid voor een journalist die ver weg een reportage wil maken is, om media op te roepen zijn reis te financieren – en wie dat doet, mag de daaruit volgende journalistieke productie publiceren.
Han Soete komt met de opmerking dat er weinigen zijn die meegaan met NGO’s maar iedereen gaat wel mee met regeringen en multinationals. Hij vindt wel dat er veel informatie komt uit het bedrijfsleven. Veel meer dan de informatie die we krijgen van NGO’s en van het sociaal middenveld.
Met zijn website (dewereldmorgen.be) wil Han Soete nieuws duiden maar ook kaderen. De site leeft van partners die fondsen aanbrengen en die krijgen dan een plek op de site.
De moderator vroeg zich af of de site niet te braaf is. Volgens hem is er weinig ruimte voor journalistieke kritiek en wordt er weinig aangezet tot discussie. Is er geen gevaar dat één van de partners zich aangevallen voelt en dat iemand zijn job verliest. Soete reageert dat elke partner niet meer dan 3 procent van het totale budget kan aanbrengen dus dat de site onafhankelijk blijft.