Sprekers: Eric Hennekam en Henk van Ess
Datum: 18 november 2011
Tijd: 14:00-15:15 en 15:45-17:00 uur
Aantal deelnemers: 35
Verslag: Anne Boer
Zoek de website van prof. Poldermans (Erasmus MC). Hoe heet de echtgenoot van Stan de Klerk (Pink Ribbon) en hoe haar kinderen? Welke identiteit gaat schuil achter de twitternaam nijlkrokodil1?
Eric Hennekam en Henk van Ess nemen de deelnemers aan de workshop Doopceel lichten mee op reis door het digitale labyrint op internet. Wat vooraf voor sommigen duidelijk onmogelijk leek, blijkt mogelijk. Alle vragen worden beantwoord.
De boodschap van Eric en Henk is vooral: gebruik niet alleen je verstand maar ook je zintuigen. Die kun je niet missen als onderzoeksjournalist. Let vooral op afwijkingen. Toon respect voor informatie. Verbaas en verwonder je. Dat is de basis.
Een neus voor nieuws, spreekt voor zich. En scherpe ogen klinkt ook logisch. Evenals goed kunnen luisteren. Maar de mannen voegen er tong en huid aan toe. De tong staat voor uitspraak om het zoeken aan te scherpen.
Zoek je alleen op De Graaf dan kan het zijn dat je vermeldingen over dezelfde man die per ongeluk als De Graaff in teksten is neergezet mist.
Een voorbeeld hiervan is een onderzoek naar de vraag hoe vaak europarlementariers daadwerkelijk verschijnen op vergaderingen in het parlement. Blind afgaan op de namen in de lijst zou een valkuil zijn gebleken, want de namen bleken steeds een andere spelling te hebben.
De uitslag van het onderzoek: hoe meer naar het zuiden en hoe warmer het land, hoe minder vaak de politici verschijnen. Nederland bezet door haar hoge opkomst virtueel zelfs vijf tot zes zetels meer in het parlement dan de 26 die ze werkelijk heeft.
De huid staat voor het gevoel. Wie zit er achter grondspeculaties in een Vinexwijk? Wie heeft de weilanden opgekocht? Daarvoor ga je het gebied in en vraag je of ze al zijn langs geweest.
Je kijkt via internet in het Kadaster, maar het loont ook de moeite om fysiek naar het Kadaster te gaan. Om plankaarten te bekijken. Dan zie je soms dat bepaalde kaarten als nieuw zijn, maar anderen juist beduimeld en met ezelsoren. Zo’n afwijking geeft inzicht.
Tip: > zoekopdracht databank bouwdossiers
Neem de rel bij Ajax. Is er een archief en waar ligt dat dan. Dan blijkt dat dossiers van veertig jaar geleden nog niet ingezien mogen worden. Wat zit daar achter.
Het kadaster is volgens Van Ess en Hennekam een van de belangrijkste personenzoekers van dit moment.
Voorbeeld: de benoeming van Machiel de Graaf tot voorzitter van de Eerste Kamerfractie van de PVV. Wie is deze De Graaf, willen we weten.
Kijk in telefoonboek, Kadaster en KvK en er gaat een wereld voor je open. Vrij snel heb je een woonadres en een 06-nummer. Recycle het adres in diverse bronnen en je ziet allerlei bedrijven. Zoek eerst alleen op de hele straat, dan zie je ook wat er in de buurt zit.
En, o ja, nijlkrokodil1 is Sabine Klene. De truc is om de foto van haar gesloten twitteraccount te gebruiken om te zoeken naar meer foto’s (Twitpic) waarna je weer in een voormalig openbaar twitteraccount komt en via die foto bij een site van haar ex.
Websites:
Tineye – vertelt van welke site een foto komt
Firefusk – foto’s doorzoeken
Domaintools.com – wie is juridische eigenaar bepaalde site
Waybackmachine – digitale tijdreis. Wat stond er in het verleden op een bepaalde site
Archive.org – poort naar onder meer talloze archieven
Kranten.kb.nl – digitale krantenarchieven
Topsy.com – voor doorzoeken sociale media
Spokeo – alterego zoekmachine
Foursquare – waar is iemand geweest – onbedoelde koppeling anoniem en niet-anoniem netwerk
Tips:
-> onderzoek alles zonder waardeoordeel
-> sta dode sporen toe
-> klik op alles wat je ziet. Stop nooit
-> zet anderen aan het werk
-> neem je baas mee op sleeptouw
-> gebruik je zintuigen
Persoonlijk oordeel
Een sprankelende show van twee mannen die geen moment verveeld, veel tips en trucs oplevert en nog uren door had mogen gaan.
