Voetbal International, week 18, 2004
Door Taco van den Velde
Tussen journalisten en zaakwaarnemers in de voetbalwereld bestaat een wankel evenwicht. Goed gehanteerd, kan dat opmerkelijke inside stories opleveren. Een week lang volgde VI een onderhandelingsdelegatie van de Spaanse voetbalclub Sevilla op de voet. Veel belwerk en diplomatiek manoeuvreren completeerden de onderzoekstactiek.
Het verhaal ‘de waarheid over Robin van Persie’ begint in december 2003. In de winterstop van het seizoen 2003/2004 nam het Engelse Arsenal contact op met Feyenoord om het talent Van Persie over te nemen. Omdat de Engelsen slechts drie miljoen euro boden en vervolgens de Spaanse international José Antonio Reyes kochten, leek de transfer van de baan.
Door onze eigen marktkennis en onze contacten in de voetbalwereld beseften wij echter dat een transfer onvermijdelijk was. De speler wilde zelf weg en zijn werkgever Feyenoord wilde van hem af, omdat hij weigerde zijn contract te verlengen. Het was logisch dat alles zou worden ingeschakeld om Van Persie naar een andere club te krijgen. Het ging alleen nog maar om het moment.
Maar hoe krijg je daar je vinger achter? In de voetbalwereld hoor je zelden iets via de clubs, die met hun pr-machine alles proberen af te schermen. Zelfs de spelers weten pas op het laatste moment bij welke club ze een nieuw contract kunnen tekenen.
Om greep te krijgen op de wereld van de grote transfers en bijna-transfers is het essentieel om een goed netwerk te hebben bij degenen die de transfers regelen: de FIFA-agenten en de zaakwaarnemers. Dit zijn de mensen die de markt kennen en aftasten, zij worden door zowel de clubs als de spelers ingeschakeld..
Veel journalisten onderhouden die banden niet of nauwelijks. Het contact tussen zaakwaarnemer van de speler en de journalist wordt vaak gezien als riskant, zoiets als het contact tussen de criminele tipgever en de politieagent.
Er heerst inderdaad een wankel evenwicht vanwege het gevaar, dat de zaakwaarnemer de journalist gebruikt. Een zaakwaarnemer die meldt dat zijn eigen speler in de belangstelling staat van vijf clubs, heeft er groot belang bij dat journalisten dat wereldkundig maken. Een journalist moet daarom ook bij de clubs zelf allerlei ingangen hebben in de technische staf en bij de scouts om informatie te kunnen checken.
Internationaal netwerk
Martijn en ik hebben een omvangrijk internationaal netwerk kunnen opbouwen, zodat we al vrij snel op de hoogte waren van het feit dat er rond Van Persie het nodige speelde. Zelf werd ik vanuit Sevilla door journalisten gebeld dat de club in Nederland een aanvaller zocht, Martijn kreeg een paar uur eerder een telefoontje dat er een delegatie van de Spaanse club onderweg was om met Van Persie te praten.
Dat was op maandagmiddag 19 april, enkele uren voor de deadline van ons blad. We besloten nog niet te publiceren. Immers: er was nog niets rond en we wilden andere media niet alarmeren. Bovendien is het voor weekbladjournalisten belangrijk om niet altijd te gaan voor dat kleine, snelle nieuws, maar voor het complete verhaal. Wat nieuws betreft worden wij veelal ingehaald door de tijd. Voor ons is het waardevoller om het juiste perspectief te kunnen schetsen en de diepere achtergrond te zoeken. Op die basis zijn veel bronnen ook sneller geneigd openlijk en in vertrouwen te praten. In de praktijk komt het er op neer dat je misschien maar negentig procent van je kennis daadwerkelijk publiceert.
Aangezien we wisten waar de bespreking die bewuste maandag zou plaatsvinden (Rotterdam Hilton), was het slechts een kwestie van in de lobby zitten en wachten. Uiteindelijk signaleerden we de Spaanse delegatie, doordat ze begeleid werden door Nederlandse Fifa-agenten waarmee wij al eens kennis hadden gemaakt.
Onze aanwezigheid zorgde voor enige consternatie, maar gelukkig konden we de Spanjaarden gerust stellen: wij zijn weekbladjournalisten, het duurt nog negen dagen voordat wij iets kunnen publiceren. Gaandeweg bouwden we zelfs een soort ‘band’ met ze op. Ze waren naar Nederland gekomen met een zak vol geld om Van Persie vast te leggen, maar kregen hem niet eens te spreken. Ze hadden het (terechte) gevoel dat zowel Feyenoord als Van Persies zaakwaarnemers verstoppertje speelde, en zochten bondgenoten. Dat wilden wij wel zijn.
Bovendien begrepen ze dat wij een directe relatie hadden met de speler. Ze hebben ons verschillende keren om zijn telefoonnummer gevraagd. Natuurlijk konden wij dat niet geven – we wilden geen actieve rol spelen – maar om te blijven communiceren, hebben wij de Spanjaarden wat dat betreft wel aan het lijntje gehouden.
Verstoppertje spelen
Na het eerste contact was het vooral een zaak van vastbijten en volgen Iedere dag verzamelen in de lobby en van daaruit voortdurend bellen met Nederlandse contacten over wat de Spanjaarden en de andere partijen gingen doen.
Omdat de hoofdredactie begreep dat we een transfer van dichtbij konden vastleggen, kregen we de gelegenheid om iedere dag van ‘s ochtends vroeg tot ‘s avonds laat in het voetspoor van de Spaanse delegatie te blijven. Al snel lag daarom de dagboekvorm voor de hand. Net als de Spaanse delegatie, leken wij in een soort film te zijn beland, waar niets is wat het lijkt en elk uur de situatie verandert. Doordat we tevens dagelijks contact zochten met het kamp ‘Van Persie’ kregen diens zaakwaarnemers door dat we ook hun handelingen nauwgezet vastlegden. Zo ontstond een merkwaardige situatie. Terwijl iedereen – en vooral PSV – vergeefs probeerde om de speler te bereiken, nam het kamp ‘Van Persie’ zelf het initiatief om bij ons op de redactie hun verhaal te mogen doen.
Natuurlijk was dat vooral een poging om het ‘verstoppertje spelen’ te rechtvaardigen, maar het leverde ons waardevolle informatie op, en een vrijwel compleet verhaal.
Voor ons was de belangrijkste les dat journalistiek iets anders is dan klakkeloos overschrijven wat woordvoerders beweren. Elke ochtend lazen we de krantenverhalen over de transfer en zagen we hoe de betrokkenen op televisie de stand van zaken ‘toelichtten’. Terwijl wij de Sevilla-delegatie al dagen op de voet volgden, werd het bestaan ervan door Feyenoord en door het kamp Van Persie voortdurend ontkend.
