Nieuws

De evolutie van massacommunicatie: van ‘top down’ naar ‘bottom up’

In zijn column voor de VVOJ vertelt Huub Schuijn, 24 jaar, over zijn ervaringen als  nieuwkomer binnen het journalistieke speelveld. Hij beschrijft hij zijn ervaringen én ideeën over journalistiek, innovatie binnen de mediawereld en de perikelen van alledag waar hij tegen aan loopt als ondernemer met zijn startup Yournalism.  Lees deel 2: De evolutie van massacommunicatie: van ‘top down’ naar ‘bottom up’

Meepraten over de thema’s in deze rubriek? Dat kan. Log in en scroll op deze pagina naar beneden. Discussies zijn besloten, uitsluitend toegankelijk én zichtbaar voor leden. 

door Huub Schuijn

Vorig jaar begon ik op een koude maandagmorgen in januari aan een crash course over massacommunicatie, zodat ik na twee weken met een bachelor Sociologie alsnog kon instromen bij de master Persuasieve Communicatie. De wetenschap over massacommunicatie bleek nog geen 150 jaar oud, ontdekte ik tijdens het eerste college op die desbetreffende maandag.

“De wetenschap is zich gaan interesseren in massacommunicatie, toen bleek dat het oproepen van een bevolking, een massa, via berichtgeving vanuit slechts één zender enorm effectief bleek te zijn”, vertelde mijn docent in de eerste vijf minuten van het college. Hij maakte grote sprongen door de tijd, om van het ontstaan van het schrift via de boekdrukkunst uiteindelijk uit te komen bij de opkomst van de krant, radio, en televisie.

“Stuk voor stuk zijn deze technologieën revolutionair geweest voor het informeren van zoveel mogelijk burgers, die zich vervolgens aanmeldde om richting het front te gaan, zich te organiseren in demonstraties en noem maar op”, vertelde mijn docent enthousiast. Ik stak twijfelend mijn vinger op.

“Maar deze one-to-many kanalen zijn toch eigenlijk heel gevaarlijk?”, vroeg ik.

“Hoezo?”, antwoordde mijn docent enigszins verontwaardigd.

“Het lijkt mij dat het verspreiden van slechts één beeld van de werkelijkheid nogal gevaarlijk kan zijn,” ging ik verder. “Velen meldden zich aan bij het leger in WO I door oorlogspropaganda die weinig inzicht gaf in de werkelijke situatie aan het front. Hearst & Pullitzer startte met op sensatie beluste Yellow Journalism de eerste persgedreven oorlog tussen Spanje en de VS. En als ik Joris Luyendijks Het zijn net mensen moet geloven, of De Crisiskaravaan van Linda Polman, dan worden heel wat werkelijkheden nog al vertekend binnengebracht in veel huiskamers.”

De docent wachtte even met antwoord geven en antwoordde toen: “Het is juist daarom dat massacommunicatie een interessant onderwerp is geworden voor de wetenschap. Denk ik.”

Inmiddels ben ik afgestudeerd en heb ik dus ook die crash course gehaald over massacommunicatie. Ik weet inmiddels dat massacommunicatie de wereld voor goed heeft veranderd.

Tegelijkertijd denk ik dat de wereld van nu behoefte heeft aan een nieuwe vorm van communicatie. Sinds de komst van het internet, dat op een wereldwijde schaal de interconnectiviteit exponentieel heeft laten groeien, is het nonsens dat enkel massacommunicatie de manier is om de burger te voorzien van informatie. Als het gaat om waarheidsvinding, verslaggeving of onderzoek, moeten van one-to-many naar many-to-many. Van top down naar bottom up.

Want we lopen nu zoveel kennis en nuance mis. Ik geloof dat iedereen ergens expert of ervaringsdeskundige in is. Laten we een systeem bouwen dat ons in staat stelt die kennis te delen. Niet zoals Twitter, met 144 tekens en veel opinie, maar een geclusterd netwerk verdeeld volgens thema’s, locatie, achtergrond, en interesses.

Niet langer komt berichtgeving dan tot stand op basis van een enkele rolodex, om vervolgens verstuurd te worden naar de massa. Ieder individu vanuit de massa wordt onderdeel van die rolodex, en kan naast ontvangen constant zelf verzenden in het kennisnetwerk.

De gedachte om een dergelijk netwerk te bouwen is ontstaan nadat afgelopen maand op ons platform Yournalism het eerste onderzoek succesvol werd gecrowdfund. Voor het onderzoek naar de macht van zorgverzekeraars in Nederland is genoeg geld opgehaald om onderzoeksjournalist Eelke van Ark een maand lang aan het werk te zetten.

Naast veel donaties kregen we ongelofelijk veel ervaringen, tips, deskundigheid en achtergrondinformatie binnen per mail van alle donateurs en belangstellenden. Crowdfunding is nog maar het begin, stel je voor dat we in plaats van het delen van vijfjes en tientjes, we onze kennis op een makkelijke en gestroomlijnde manier allemaal met een journalist kunnen delen!

Uiteraard is dit gedachte-experiment niet zonder haken of ogen. Want hoe controleer je informatie op basis van relevantie en feitelijkheid, en hoe filter je informatie zodat er geen stimulus overload is? Graag nodig ik jullie uit om met mij onder dit bericht een discussie te starten om zo samen na te denken of een dergelijk systeem te verwezenlijken is met de kennis en middelen waarover wij nu beschikken. Zie het als het begin van het kennisnetwerk, ik ben benieuwd naar jullie reactie!

Meepraten over de thema’s in deze rubriek? Dat kan. Log in en scroll op deze pagina naar beneden. Discussies zijn besloten, uitsluitend toegankelijk én zichtbaar voor leden. 

Eerdere afleveringen in de rubriek Yournalism, jonge honden in de journalistiek
Yournalism, jonge honden in de journalistiek, 5 oktober 2014

 

 

Gerelateerde artikelen

De VVOJ presenteert op de eerste Regiomiddag in 2025: een podcast die de Vlaamse onderwereld induikt, een succesvolle Vlaams- Nederlandse journalistieke samenwerking, een kersvers Brabants nieuwsplatform en 10 tips voor AI Tools.

Sluit je aan bij de vereniging van onderzoeksjournalisten

En vergroot je kennis én netwerk