Titel: Towards an automated newsroom, will we lose our jobs? deel 1
Datum: 7 november 2014
Tijd: 14:00 uur
Spreker: Hille van der Kaa
Aantal aanwezigen: 24
Verslag: Nathanja Louage
Hille van der Kaa, eigenaar van De Uitgeeffabriek en docent verbonden aan de Fontys Hogeschool Journalistiek en de Universiteit van Tilburg, gaf in deze worskhop een uitvoerige uiteenzetting over hoe journalisten data kunnen gebruiken.
Daarnaast had ze het over ‘automatische verhaalvertellers’ die stilaan de taken van de journalist aan het overnemen zijn. ‘Ik denk dat automated story telling de toekomst is van de journalistiek’, aldus Van der Kaa.
Van der Kaa’s vroegste voorbeeld van het gebruik van data met een journalistieke insteek, waren de Amerikaanse verkiezingen van 1952.
Daarbij gebruikte tv-zender CBS een dataprogramma om de uitslag te voorspellen. Van der Kaa legde uit dat sinds het ontstaan van de computer data als een tool werden gebruikt om journalistiek te bedrijven.
Journalisten kunnen data kan op verschillende manieren gebruiken.
‘Bij datagedreven journalistiek zijn data de basis is voor je verhaal, maar uiteindelijk schrijft de journalist zélf het verhaal.’ Toch kan een database zélf ook een verhaal vertellen, namelijk via algoritmes.
Een computer kan een verhaal schrijven na het doorlopen van drie stappen. De eerste is het verzamelen van informatie.
De tweede is het analyseren van die informatie en tenslotte transformeert de computer alle data in een verhaal. Die transformatie kan gebeuren door het gebruik van templates, gemaakt door de mens. Computers die verhalen vertellen, doen dat dus nog steeds niet volautomatisch.
Waarom is dit interessant voor een journalist? Van der Kaa gaf veel voorbeelden van programma’s en tools, al dan niet uit de journalistiek, waar ze data gebruiken als voornaamste informatiebron.
In de sportwereld meten ze bijvoorbeeld de prestaties van een atleet via sensoren. Die houden ze bij in een database en aan de hand daarvan kunnen de trainingen aangepast worden.
‘Wij gaan verhalen vertellen met algoritmes’, zei van der Kaa.
Platformen zoals Gephi, upcoming.nl en text-to-text generator kunnen de journalist nu al helpen. Deze programma’s geven respectievelijk een inzicht in honderden bestanden, de mate waarin een artikel viraal gaat en de leesbaarheid van een tekst.
Er bestaan ook nog volautomatische toepassingen zoals LA Quakebot die de mensen uit Californië op de hoogte houdt van aardbevingen.
Computerprogramma’s kunnen ook gebruikt worden om jaarverslagen snel en vlot te interpreteren.
Uit het publiek klonk al snel een vraag: ‘Hoe weet u of dat allemaal klopt?’
‘Wel als de data kloppen, klopt het systeem’, luidde het antwoord van van der Kaa.
De presentatie ontwikkelde zich toen tot een gesprek tussen Van der Kaa en de aanwezigen.
Enkele aanwezigen vertrouwen de eerlijkheid van die programmagestuurde artikels niet, ze zouden te gemakkelijk te manipuleren zijn.
Van der Kaa gaf aan dat dit inderdaad kon als iemand slechte bedoelingen zou hebben. Maar dit kan even goed gebeuren in een persbericht of in een jaarverslag volgens één van de 24 aanwezigen .
Om haar presentatie te beëindigen, stelde ze het publiek de vraag: ‘Kunnen algoritmes de journalist vervangen? ‘
Er volgde meteen reactie uit het publiek en van der Kaa zei: ‘Ik denk dat dit een mooie discussie is voor tijdens het diner vanavond.’
