Zitten we in een journalistieke crisis? Nee, de journalisten zitten in een gouden eeuw, schreef Paul Lewis in The Guardian. De kosten van nieuwsproductie zijn laag, de honger naar informatie is groot. Het zijn de uitgevers die in een crisis zitten. De oude verdienmodellen van de journalistiek werken niet meer.
door Charlot Verlouw
Teun Gautier laat in zijn korte keynote speech op de jaarlijkse VVOJ Conferentie Onderzoeksjournalistiek zien dat er veel manieren zijn om anno nu geld te verdienen met journalistiek.
Het is niet de journalist die als ondernemer moet fungeren, zegt Gautier. “De journalist moet vooral zijn of haar werk doen, het is de taak van de uitgever er geld mee te verdienen. Niet omdat dat het doel van de journalistiek is, maar omdat journalisten nou eenmaal geld moeten verdienen.” Gautier waarschuwt: geld als maatstaf in de journalistiek is gevaarlijk. Hij deed samen met Pieter Oostlander en Sam van Dyck onderzoek naar verschillende verdienmodellen.
Conferenties, consulting journalistiek, spinoffs, evenementen, branded content, samenwerkingen, crowdfunding, het zijn maar een paar van de 52 verdienmodellen die uit het onderzoek rolden. “Twee verdienmodellen, advertenties en abonnementen, is echt niet voldoende meer”, vertelt Gautier. De transitie naar nieuwe businessmodellen in de journalistiek gaat langzaam. “De kosten van een nieuwe abonnee zijn laag, maar als een abonnee wegvalt, is het verlies groot. Dan gaan we onze winsten proberen te behouden door te besparen op kosten.”
“De journalistiek is heel erg waardevol, dat hebben de gebeurtenissen van de afgelopen week wel laten zien. We weten alleen niet hoe we er geld uit moeten halen”, concludeert Gautier. Fondsen en subsidies zullen de journalistiek nooit helemaal onderhouden, maar we willen de journalistiek niet het eigendom laten worden van grote bedrijven. “We moeten als collectief van freelancers, een freelance ecosysteem, de journalistiek in pacht hebben en ons eigen, zelfonderhoudende financiële model ontwikkelen. We hebben een transitie nodig van het traditionele model, de journalistiek als instituut, naar een journalistiek netwerk.”
“De journalistiek heeft een prachtige toekomst in het verschiet. We hebben een geweldige markt, maar we hebben nog geen capaciteit voor een businessmodel dat daarop inspeelt.”
