In de aanloop naar het referendum op 21 maart over de nieuwe Wet inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2017 (Wiv) geeft de website wiv-onderdeloep.nl achtergrondinformatie. Onderzoeksjournalist, VVOJ’er en mede-initiatiefnemer Wil van der Schans praat ons bij over de site en de gedachten erachter.
door WIL VAN DER SCHANS
Op 21 maart zijn niet alleen de gemeenteraadsverkiezingen, je kunt dan ook een stem uitbrengen voor of tegen de Wet informatie- en inlichtingendiensten (Wiv2017). Om iedereen de kans te geven een feitelijke discussie te kunnen voeren, hebben Pim Peterse, Thecla Berghuis en ik een website gemaakt: Wiv-onderdeloep.nl. Doel is op basis van interviews met betrokkenen een beeld te geven van de werkwijze van de diensten.
In het kader van dit initiatief heb ik het essay ‘Laat je niet meeslepen’ geschreven en maak ik aantal podcasts met actuele onderwerpen. Het essay presenteerden we donderdag 1 maart in boekvorm in Nieuwspoort. Het zal gratis worden verspreid via alle Nederlandse bibliotheken.
Het essay is in delen gepubliceerd op de website wiv-onderdeloep.nl. Deze website, het kloppend hart van het project, wordt voortdurend actueel gehouden met eigen onderzoek.
Onderzoeksjournalisten Marco de Lange en Peter Mom buigen zich over de Regionale Inlichtingen Dienst (RID): hoe vindt democratische controle plaats op regionaal niveau, welke rol heeft de burgemeester bijvoorbeeld?
Studenten journalistiek van de Christelijke Hogeschool Ede (CHE) zullen in de komende maanden voor Wiv-onderdeloep.nl ook onderzoek doen in de regio.
Wie controleert?
We doen dit om de discussie over de Wiv voor een zo breed mogelijke groep mensen toegankelijk te maken. Wat betekent bijvoorbeeld ‘onderzoeksopdrachtgerichte’ interceptie? Hoe wordt de controle op de diensten geregeld? Mogen agenten van de AIVD ook misdrijven begaan? Hoe opereert de Nederlandse inlichtingendienst in vergelijking met andere inlichtingendiensten in Europa?
We gaan op zoek naar de achtergronden van de wet, het werk van de inlichtingendiensten zelf, we onderzoeken welke keuzes ze maken, hoe effectief ze zijn en welke uitgangspunten ze hanteren.
We willen degelijke informatie geven over nut en noodzaak van inlichtingendiensten met voldoende aandacht voor democratische controle, mensenrechten en de aansturing van de diensten. Een begrip als nationale veiligheid: wat betekent dat eigenlijk? We geven dit vorm door interviews met deskundigen, betrokkenen, critici, politici en toezichthouders.
Wiv-onderdeloep wordt gefinancierd door de referendum-commissie en is een productie van Stichting Lokale Onderzoeksjournalistiek.
