Lokale en regionale journalistiek staan onder druk. Tijd om het werk van de lokale bestuurders te controleren is er steeds minder en dat is een gevaar voor de democratie. Weten wat je allemaal kunt doen met politieke en bestuurlijke data én waar je die data kunt vinden, kan je helpen om met weinig tijd en middelen toch een goede politieke waakhond te zijn. Maar waar zoekt de lokale waakhond?
Tom Kunzler van Open State Foundation maakte de deelnemers wegwijs in de beschikbare (open) databronnen en tools die deze bronnen hergebruiken. Open State Foundation zet zich in voor digitale transparantie, door de beschikbaarheid en het hergebruik van open data aan te jagen. “Want dat heeft maatschappelijke en economische meerwaarde.”
Kunzler liet zien dat lokale journalisten veel kunnen hebben aan de sites van de overheid zelf, zoals www.waarstaatjeprovincie.nl, waar veel te vinden is over bijvoorbeeld ruimtelijke ordening en demografie. Op de site openspending.nl kun je de huishoudboekjes van alle lokale overheden vinden en met elkaar vergelijken. Je vindt er informatie over de kosten voor groenonderhoud of de inkomsten van de parkeerbelasting. Via gerelateerde sites als openspendinglijstjes.nl kun je gemakkelijk de data vanuit Open Spending in een lijst weergeven voor bijvoorbeeld alle gemeenten.
Meer weten over subsidies die verstrekt worden? Kijk dan eens op www.subsidietrekker.nl.
Wobben, een beroep doen op de Wet openbaarheid van bestuur (eveneens altijd een geliefd onderwerp op de LROJ trainingsdag en ook dit jaar weer gegeven door Roger Vleugels) is een belangrijk instrument om zaken boven tafel te krijgen. Hoe weet je of een onderwerp al gewobt is? Via www.openwob.nl kun je zien welke WOB-verzoeken er bij diverse instanties ingediend zijn. En als je wobt, doe dan de WOB-toets om Woberator.nl om te kijken of je geen essentiële zaken over het hoofd ziet.
Raadsinformatie
Andere interessante sites: zoek.openraadsinformatie.nl (database van open data gemeenteraadsstukken voor meer dan 100 gemeenten) en www.waaroverheid.nl geeft inzicht over welke wijken en buurten worden besproken in de 100 gemeenteraden die meedoen met Open Raadsinformatie. Daarnaast kun je meldingen instellen voor jouw gemeente, wijk en buurt voor bepaalde onderwerpen.
De site www.poliflw.nl bundelt alle nieuws- en Facebookberichten van landelijke politieke partijen die lokaal en regionaal actief zijn en maakt deze informatie doorzoekbaar en herbruikbaar. Via de website www.1848 is landelijk politiek nieuws te volgen en zijn alerts in te stellen voor Kamerstukken.
Hetzelfde kan gedaan worden via de website www.haagsefeiten.nl.
En dan is er natuurlijk nog het Centraal Bureau voor de Statistiek. Op de site van dit instituut is heel veel info te vinden. Vergelijkend onderzoek is ook goed te doen met het ‘dashboard’ van www.waarstaatjegemeente.nl.
Meer weten over Open Data? Kijk eens op de sites www.openstate.eu, www.localfocus.nl
Behalve de WOB is er ook de Wet hergebruik overheidsinformatie (Who). Deze wet, sinds 2015 actief geeft verzoekers het recht om informatie die reeds openbaar is in een herbuikbaar bestandsformaat op te vragen. Dus publiceert de overheid een lastige website met veel data of een ingescande pdf dan kan je met de Who deze informatie in het originele bronformaat opvragen. Hiermee stimuleer je overheden om informatie in een herbruikbaar bestandsformaat te publiceren. Hier vind je meer informatie.
Tom Kunzler is programmamanager Politieke en Bestuurlijke Transparante bij de Open State Foundation. Hij houdt zich vooral bezig met projecten ombesluitvorming en financiën op lokaal niveau toegankelijker te maken.
Hiernaast werkt hij bij VNG Realisatie (voorheen KING), aan de beschikbaarstelling van raadsinformatie als open data. Ook schrijft hij op vrijwillige basis in het collectief DataDUICers datajournalistieke producties voor De Utrechtse Internet Courant (DUIC).
Een pdf met het presentatiemateriaal van Kunzler vind je hier: VVOJ LROJ-Tom Kunzler-Waar zoekt een politieke waakhond.
