De grote winnaar van De Loep 2018 is Nieuwsuur. Onderzoeksjournalisten van dit programma waren met vier producties genomineerd, twee daarvan vielen vrijdag 22 maart in de prijzen tijdens de Avond van de Onderzoeksjournalistiek in Pakhuis de Zwijger in Amsterdam.
Met De Loep onderscheidt de Vereniging van Onderzoeksjournalisten jaarlijks de beste onderzoeksjournalistiek in Nederland en Vlaanderen. Dit jaar stond de prijsuitreiking opnieuw in het teken van redactie-overschrijdende samenwerking. Nieuwsuur maakte de winnende producties in de categorieën Controlerende en Opsporende Onderzoeksjournalistiek samen met respectievelijk Trouw en de Volkskrant. Ine Renson van De Standaard, winnaar in de categorie Signalerende Onderzoeksjournalistiek, werkte nauw samen met wetenschappers.
‘Buiten ons eigen tuintje’
Loepjuryvoorzitter Kees van den Bosch roemde de volgens hem ‘bepalende rol’ van de VVOJ in de groeiende samenwerking tussen journalistieke concullega’s. “Via VVOJ hebben we elkaar leren kennen en zijn we buiten ons eigen tuintje gekomen. En we hebben geleerd dat juist bij onderzoeksjournalistiek, waar je ook vaak met flinke tegendruk te maken hebt, bundeling van krachten helpt. Je hebt meer impact en je staat sterker.”
De Loep kent drie categorieën: Controlerend, Opsporend en Signalerend Onderzoek. De Aanmoedigingsprijs is gereserveerd voor talent in leeftijden tot en met 30 jaar. De winnende producties zijn:
CONTROLEREND
- Onderzoek naar steun aan Syrische strijdgroepen
Milena Holdert (uitzendingen Nieuwsuur – NTR/NOS)
Ghassan Dahhan (artikelen in Trouw)
Uit het juryrapport: ‘Dit verhaal begint niet met tip, maar met een gewone journalistieke nieuwsgierigheid. Hoezo steunt Nederland gematigde groepen in Syrië? Dan ontrolt zich een ongelooflijk verhaal (…) De jury is onder de indruk van de manier waarop dit onderzoek is aangepakt, hoe moeilijk te spreken bronnen zoals Syrische rebellenleiders gevonden worden. En van de presentatie van het resultaat. Topjournalistiek.
OPSPOREND
- Hackteam AIVD gaf FBI cruciale info over Russische inmenging verkiezingen
Eelco Bosch van Rosenthal (uitzendingen Nieuwsuur – NTR/NOS)
Huib Modderkolk (artikelen in de Volkskrant)
Uit het juryrapport: ‘Er zijn scoops waarvan je als onderzoeksjournalist alleen maar kunt dromen. Dit is er zo een (…) Geduldig onderzoekswerk, deels internationaal, over een lange tijd, uitvoerig spreken met bronnen en dan weer met andere bronnen om die eerdere te checken leidt tot een ongekende onthulling. (…) ’s Avonds bij mensen aankloppen, misschien wel gehuld in een lange regenjas, blijft toch goud waard.
SIGNALEREND
- Curieuze Neuzen
Ine Renson (De Standaard)
Uit het juryrapport: ‘Wat een indrukwekkend project is dit. Twintigduizend burgers betaalden tien euro om eraan mee te mogen doen. (…) Twee ton werd bijgedragen door wetenschappers die de resultaten van de metingen analyseerden. En dan was er Ine Renson, initiatiefnemer van het onderzoek en verantwoordelijk voor een indrukwekkende interactieve presentatie (…) Waarlijk signalerende onderzoeksjournalistiek met een hoge maatschappelijke relevantie.
AANMOEDIGINGSPRIJS
- Naaktfoto’s honderden meisjes gedeeld in groot wraakpornonetwerk
Daniël Verlaan (RTL Nieuws)
Uit het juryrapport: ‘Met een gewaagde, maar in dit geval geoorloofde undercoveractie met een Amerikaanse pornoactrice slaagde Daniël Verlaan erin door te dringen in de diepste krochten van dit netwerk en deze praktijken aan de kaak te stellen. Een uitstekend onderzoek, met een op jongeren gerichte presentatievorm en met impact: het netwerk bestaat niet meer, twee van de moderatoren zijn in de gevangenis beland.’
Van den Bosch overhandigde Daniël Verlaan namens de vakjury een oorkonde en de toezegging dat komende week €750 euro prijzengeld naar hem wordt overgemaakt. De winnaars in de Loepcategorieën kregen behalve de oorkonde per productie €1500 en een loepbeeldje van de Tsjechische glasblazer Marek Bartko.
Alle genomineerden voor de Aanmoedigingsprijs kregen van Jessica Swinkels, directeur van het Fonds Bijzondere Journalistieke projecten, een voucher van €1000 uit de nieuwe Beurs Expertisebevordering. Zij kunnen bedrag naar eigen inzicht besteden aan trainingen, studiereizen en conferenties in binnen- en buitenland, maar bijvoorbeeld ook aan een detachering bij een gerenommeerde onderzoeksjournalist, of onderzoeksredactie.
Loepjury en reglement
De inzendingen voor De Loep worden beoordeeld door een vakjury, onder voorzitterschap van Kees van den Bosch, oud-eindredacteur van Argos. Verder zitten in de Marjan Agerbeek, Ides Debruyne, Hugo van der Parre, Mirjam Prenger, Alexander Pleijter, Trees Verleyen en Inge Vrancken.
Het Loepreglement kun je hier nalezen.
