NOS-verslaggever Robert Bas is op bevel van de rechter-commissaris in Rotterdam gegijzeld en komt pas vrij als hij getuigt in een strafzaak. Het brongeheim ligt onder vuur, zolang deze fout niet snel wordt hersteld.
Robert Bas is vandaag gegijzeld omdat hij weigert te getuigen in een lopende zaak rond een vergismoord in Berkel en Rodenrijs. Daar werd in 2014 ggz-directeur Rob Zweekhorst neergeschoten, omdat de schutter hem aanzag voor een vijand in het drugscircuit.
Gerechtigheid is belangrijk voor nabestaanden en samenleving, maar mag op de korte termijn niet ten koste gaan van journalistieke ethiek – waarvan het functioneren op de langere termijn cruciaal is voor democratie en rechtsstaat.
Beroepsethiek & Persvrijheid
Wat een collega nu overkomt is op twee manieren fout. Allereerst heeft het OM gesprekken tussen een journalist afgeluisterd en toegevoegd aan een strafdossier. Dat was al een eerste schending van het brongeheim dat journalisten zouden moeten genieten. Nóg kwalijker is het dat een rechter een collega-journalist opsluit om hem te dwingen mee te werken aan een onderzoek. Terwijl Bas zich heeft te houden aan beroepsethiek.
Bas heeft verklaard dat een getuigenis van hem, zijn bron mogelijk in gevaar brengt. Zelfs als de naam van deze bron al bekend is geldt dat een journalist alsnog de taak heeft de verkregen informatie te beschermen.
Voor onderzoeksjournalisten is brongeheim cruciaal. Onze beroepsgroep moet in vertrouwen kunnen werken zonder mogelijke spionage door het OM en al zeker niet gedwongen worden tot het blootgeven van reeds verkregen informatie in een strafonderzoek. Als dat gebeurt wordt een van de belangrijkste journalistieke wapens bot. Dan zullen bronnen huiverig worden om in de toekomst mee te werken en lopen de persvrijheid en de Nederlandse journalistiek zware schade op.
Laat Bas vrij
Vorig jaar is er een wet aangenomen die het journalistieke recht op bronbescherming beschermt en benadrukt. In het licht van deze toen zo goede stap is het besluit van de rechter extra wrang. Bas zocht naar informatie voor een journalistiek onderzoek zoals een goed collega dat doet – en wordt daar nu voor gestraft.
Bas heeft gezegd dat zijn gevangenschap niets zal wijzigen aan zijn opstelling en toont zich daarmee een principieel journalist. Zijn werkgever, de NOS, staat achter deze beslissing. Net als de VVOJ en al haar leden. Wij roepen de rechter op zijn besluit te herzien en om onze collega vrij te laten.
Dat is in het belang van iedereen.
