Gesloten gemeenschappen zijn voor een journalist vaak moeilijk te doorgronden als er nieuws speelt. Zo ook bij de Algemene Hindoebasisschool in Den Haag, waar in 2019 van alles mis blijkt. Dat merkt politiek verslaggever Hans Otte van Omroep West als blijkt dat schoolbestuurder G. wordt verdacht van fraude, intimidatie en aanranding. Hij ontving eind 2018 een brief waarin de misstanden werden aangekaart, maar anoniem.
Waar begin je, was de vraag die Otte in deze sessie stelde. Want, zo zei hij, een groep mensen houdt zijn mond. Als je praat wordt dat in de gemeenschap niet gewaardeerd. Je wordt herkend, je krijgt commentaar, wordt buitengesloten of erger. G. zat bovendien in vastgoed. Huurders wilden niet praten uit angst hun huis kwijt te raken. G. werd geloofd, zij niet.
Een groep wil niet dat je er aan komt vanwege de angst dat de goede naam van de Hindoestaanse gemeenschap te grabbel wordt gegooid. De andere moeilijkheid: de mensen die wel willen praten hebben vaak een belang. En dus moet je als journalist filteren, checken. Maar hoe doe je dat als de andere helft niet wil praten? Je wilt immers een verhaal dat (bij wijze van spreken) bij de rechter stand houdt. En één bron is geen bron.
Otte begon op het internet een zoektocht naar bestuurder G. en de de school. Hij vond er:
- gerechtelijke uitspraken
- artikelen
- De Vereniging Algemeen Hindoe Onderwijs Nederland (Vahon). Die Vahon bestierde de school. Een vereniging heeft leden, ledenvergaderingen en notulen. Dat zou moeten althans.
- inspectierapporten
Op deze documenten kon Otte zijn eerste berichtgeving baseren. En nadat er bericht was, kwamen ook de reacties los. Een medewerker wilde haar verhaal doen, een aantal voor de school lastige ouders wilde praten. Al was het anoniem, zij vormden een nieuwe dimensie in het onderzoek, want er kwam daardoor heel veel informatie los. Zoveel zelfs dat Otte moeite had om de grote lijn te bewaken in de grote berg aan feiten. Ook dat was een les.
Belangrijkste tips:
-
Leg vanaf het begin alles vast, op een plek waar jij bij kunt en anderen niet
-
Bewaar contacten in je telefoon niet bij hun echte naam
-
Maak eventueel aparte visitekaartjes waar minder persoonlijke informatie van je op staat, een vast nummer, zakelijk e-mailadres. (ook Otte kreeg met intimidatie te maken)
-
Zet vanaf het begin van je onderzoek een lijn uit. Wat is het doel van je publicaties, wat is de grote lijn, wat wil je vertellen.
