”De verzoeker behoeft bij zijn verzoek geen belang te stellen,” bepaalt de Wob in artikel 3 derde lid. Het gaat immers om de vraag of iets openbaar kan worden en niet om wie die vraag stelt of om welke reden dat gebeurt. Niettemin is het zinvol in je verzoek te melden dat je journalist bent: “Hierbij verzoek ik, [naam], journalist en werkzaam voor [medium], op basis van de Wet Openb……” Of: ….’freelance journalist’… Als je een medium kunt noemen dat een zeker gezag geniet, hoef je geen groot psycholoog te zijn om te veronderstellen dat je Wob-verzoek met net iets meer aandacht wordt bekeken.
Behalve dit aspect, dat eigenlijk geen invloed mag hebben op de wijze van afhandeling van een verzoek, zit aan de journalistieke positie van de verzoeker ook een formele kant. Die breng je in stelling als je na het noemen van de bestuurlijke aangelegenheid (of -heden) een zin toevoegt van de strekking: Verder wijs ik op de functie van de journalistiek in de democratische rechtstaat als kritisch volger van het openbaar bestuur.
Het verschil zit hem in artikel 10 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM). Dat regelt onder meer de vrijheid van meningsuiting en de vrije nieuwsgaring. Diverse uitspraken van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens laten een ontwikkeling zien, die er in november 2016 toe leidde dat een verband werd vastgesteld tussen het recht op vrije nieuwsgaring en het recht op het ontvangen van overheidsinformatie. Er zitten wel enkele voorwaarden aan en verdere uitspraken zullen nog tot nadere precisering leiden, maar duidelijk is wel journalistieke wobs extra attentie van het bestuursorgaan verlangen.
Je kunt in je verzoek nog een paradoxale passage stoppen. Je hoeft weliswaar ‘geen belang te stellen’, maar desondanks kun je aangeven wat je met de gevraagde informatie wilt. Als het bestuursorgaan weet dat je de besluitvorming over de aanleg van een brug wilt reconstrueren, kan het gerichter zoeken. Zelf weet je natuurlijk het beste wat je nodig hebt voor de publicatie die je voor ogen hebt, en het bestuursorgaan moet ook niet op de stoel van de journalist gaan zitten, maar als het het doel van je informatievraag kent laat zich makkelijker bepalen of een bepaald document dat doel wel of niet dient.
