Jensma, jurist en journalist, is voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) en freelance bemiddelaar bij het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding (ACOI). Hij stelt ook vast dat Woo-ambtenaren, die doorgaans ook openbaarheid voorstaan, in feite bondgenoten van journalisten zijn, maar dat zij intern op een tegenovergestelde attitude stuiten. Deze barrière tussen Woo-ambtenaren en ‘de rest’ moet worden geslecht, stelt hij, maar met een goede samenwerking tussen openbaarheidsambtenaren en journalisten zou al veel zijn gewonnen. Aan dit proces wil het witboek een bijdrage leveren.
Het Woo-witboek bevat elf aan de journalistieke praktijk ontleende best practices voor het afhandelen van een Woo-verzoek die dat proces kunnen verbeteren en versnellen. Ze worden beschreven en toegelicht met praktijkvoorbeelden. Met een beter functionerende afhandeling van Woo-verzoeken doen niet alleen journalisten hun voordeel, het kan ook leiden tot een geringere werklast voor betrokken ambtenaren, die over de omvang daarvan nogal eens klagen. Verder dient het de bedoeling van de Woo effectiever: grotere transparantie van het overheidshandelen.
Aan de orde komen onder meer de journalistiek ervaren noodzaak om met een Woo-verzoek aan informatie te komen omdat andere middelen onvoldoende opleveren, het professioneler en onafhankelijker maken van de afhandeling, het voeren van overleg om onduidelijkheden op te helderen, misverstanden voor te zijn en het verzoek te concretiseren, het maken van duidelijke afspraken (onder meer over termijnen), het verkorten (en handhaven) van de termijn om van derde belanghebbenden een zienswijze over de voorgenomen openbaarmaking te verkrijgen, en de ‘Groningse aanpak’ (een door de provincie Groningen in nauw overleg met de verzoeker toegepaste datagedreven afhandeling). Bij de behandeling van ‘vertrouwelijke inzage’ van documenten (die nog niet openbaar worden, maar die de verzoeker kan checken op bruikbaarheid voor zijn onderzoek) biedt het witboek ook een modelovereenkomst, als reactie op de wildgroei op dit punt, waarbij bestuursorganen een veelheid aan overeenkomsten hebben geproduceerd met soms bizarre clausules.
Het witboek is samengesteld door de onderzoeksjournalisten Bas van Beek, Jasper Been, David Davidson, Tim Staal en Erik Verwiel, van wie er vier lid zijn van de Woo-werkgroep van de VVOJ. Voor de Open State Foundation waren betrokken Serv Wiemers en Marlinde Weener. De publicatie is tot stand gekomen met financiële steun van de maatschappelijke coalitie Over Informatie Gesproken, die beoogt de informatierelatie tussen overheid en burger te versterken.
