Titel: Buy your way into EU citizenship
Datum: 16 november 2012
Tijd: 15:45-17:00 uur
Sprekers: Adrian Mogos en Marleen Teugels
Aantal deelnemers: 27
Verslag: Eline Bouckaert
Marleen Teugels, moderator van de workshop, begint met een korte intro omtrent het onderwerp. Adrian Mogos zou samen met Vitalie Culagareanu zijn onderzoek over illegaal EU-burgerschap toelichten. Zijn partner kon er echter niet bij zijn omdat hij problemen had met zijn visum, wat zeer ironisch is ten opzichte van het onderwerp van de workshop.
Adrian Mogos begint zijn presentatie met een historisch overzicht van zijn land Moldavië. Vroeger was Moldavië een deel van Roemenië. In 1991 werd Moldavië echter onafhankelijk. In 2007 werd Roemenië lid van de Europese Unie, terwijl in Moldavië nog steeds de invloed van de Sovjets voelbaar is.
“Romanian citizenship became a goal for citizens of the Republic of Moldova”. Dat is de essentie van het onderzoek. Veel Moldaviërs willen sinds 2007 Europees burger worden via Roemenië.
Als Europees burger kunnen ze vrij bewegen, hebben ze geen visum nodig om te reizen en zouden ze legaal in het buitenland kunnen werken. Roemenië werd voor Moldaviërs de achterdeur naar een vrij leven.
Adrian Mogos vertelt over zijn werkwijze naar het onderzoek van illegale paspoorten en documenten om Europees burger te worden. Hij vertelt over de zoektocht naar financiering van het onderzoek, zijn contacten met enkele Roemeense agentschappen, zijn bezoek aan een aantal rechtszaken, …
Adrian Mogos en Vitalie Culagareanu gingen uiteindelijk undercover en vroegen zelf een illegaal paspoort aan via een site. Op die site stonden verschillende prijzen om Europees burger te worden. Ze veranderden hun namen, geboortedata en adressen om geen argwaan te wekken.
Zo kwamen ze in contact met enkele bemiddelaars die zorgden voor een paspoort. De bemiddelaars hadden contact met mensen uit Roemenië die hun adres aanboden als woonplaats. De vele duizenden Moldaviërs die een illegaal Roemeens paspoort hebben, wonen dus eigenlijk virtueel allemaal in hetzelfde appartement.
De twee journalisten hebben ongeveer een jaar lang gewerkt aan het onderzoek. Adrian Mogos vertelde ook nog dat het belangrijk is om een partner te hebben in zo’n onderzoek, vooral omwille van de veiligheid en de back-up. Alleen zou een journalist zo’n onderzoek nooit goed kunnen uitvoeren.
Op aanvraag van de hoofdredacteur, werd het onderzoek vrij snel gepubliceerd in de krant. Daardoor konden niet alle bronnen gecheckt worden, maar dat is de werkwijze in Moldavië.
Adrian Mogos is snel klaar met zijn verhaal, maar veel deelnemers hebben nog een heel aantal vragen.
Er wordt verder gevraagd naar het medialandschap in Moldavië, dat beduidend anders is dan het medialandschap in België en Nederland.
Adrian Mogos vertelt dat de baas van zijn krant een politicus en zakenman is. Soms levert dat problemen op, want politici antwoorden niet op kritische vragen. Maar Adrian zegt dat je gewoon moet proberen en volhouden. Hij eindigt zijn verhaal met te zeggen dat hij niet bang is voor het journalistieke werk dat hij doet. Het is gewoon zijn job.
