Titel: Latvian Brides, British Isles, Asian grooms
Datum: 16 november 2012
Tijd: 14:00-15:15 uur
Sprekers: Aleksandra Jolkina, Jamie Smyth
Moderator: Miro Lucassen
Aantal deelnemers: 22
Verslag: Eline Bouckaert
Aleksandra Jolkina en Jamie Smyth vertellen over hun onderzoek naar schijnhuwelijken in Ierland om te kunnen immigreren. Aleksandra Jolkina is als Letse goed op de hoogte van de problematiek. Jonge Letlandse meisjes worden door ‘schijnhuwelijk makelaars’ naar Ierland gelokt met de belofte van een job. Maar uiteindelijk blijkt dat ze moeten trouwen met iemand die wil immigreren. Meestal zijn het Pakistaanse mannen die zich hiervoor opgeven.
Waarom gebeurt dit juist in Ierland? Ten eerste wordt in Ierland slechts een klein aantal asielaanvragen goedgekeurd . Een Lets meisje behoort echter tot de Europese Unie. Zij kan heel gemakkelijk in Ierland komen wonen. Zij trouwt dan met haar ‘man’ in Ierland, waardoor hij snel kan immigreren. Ten tweede is een schijnhuwelijk niet illegaal in Ierland. Slechts enkele verdachte gevallen worden onderzocht.
Aleksandra Jolkina ging undercover om haar verhaal vorm te geven. Ze maakte enkele valse profielen aan op sociale netwerken, met de vraag naar werk. In totaal werd ze negentien keer gecontacteerd door enkele ‘schijnhuwelijk makelaars’. Ze vertelden haar een verhaal over een mooi leven, een goede job en veel geld. Er werden haar enkele huwelijkskandidaten voorgeschoteld waaruit ze kon kiezen. De ‘makelaars’ vertelden haar dat ze geen seks zou moeten hebben als ze niet wou. Uit interviews en gesprekken met enkele Letse bruiden, blijkt echter dat de meisjes vaak worden misbruikt en mishandeld.
Natuurlijk gebeurt dit niet altijd. Er bestaan voorbeelden van schijnhuwelijken waarin man en vrouw heel gelukkig zijn geworden met elkaar.
Aleksandra Jolkina kon haar verhaal alleen compleet maken door ook het Ierse verhaal te horen. Zo kwam ze in contact met Jamie Smyth, voormalig Europees correspondent bij de Irish Times.
Jamie Smyth vertelde over zijn samenwerking met Aleksandra Jolkina.
“Het is belangrijk om samen te werken aan zo’n groot verhaal. Aleksandra sprak goed Engels, dus er was er geen taalbarrière. Het was handig omdat we elke toegang hadden tot verschillende bronnen. We kregen een inzicht in elkaars cultuur en het is natuurlijk ook goedkoper. Het verrijkt je blik en verzekert een grotere impact omdat je meer mensen bereikt. Ik denk dat het project daardoor een succes is geworden.”
Natuurlijk zijn er ook nadelen aan een samenwerking. Eén van de problemen waarmee de journalisten geconfronteerd werden, was dat ze op verschillende manieren werkten. Ze brachten het verhaal allebei in een verschillend format. Aleksandra Jolkina schreef een boek over de problematiek, terwijl Jamie Smyth een reeks artikels publiceerde in de krant. Jamie’s krant had veel striktere regels omtrent onderzoeksjournalistiek en undercover gaan. Hij kon dus niet alle undercovergesprekken van Aleksandra gebruiken. Hij vond dit frustrerend omdat de gesprekken waarheidsgetrouw waren. Beiden zijn het erover eens dat vertrouwen heel belangrijk is in onderzoeksjournalistiek.
Het is ook heel belangrijk dat je al je bronnen goed nakijkt. Je moet 100 procent zeker zijn van je verhaal.
Aleksandra en Jamie hebben zo’n achttien maanden gewerkt aan het onderzoek. Ze hebben meer dan tien bendes blootgelegd en ze hebben twaalf schijnhuwelijk makelaars ontmoet. Dit alles was natuurlijk niet zonder risico. Eén van de makelaars dreigde zelfs met een rechtszaak, maar daar is nog niets van in huis gekomen.
Het verhaal van Aleksandra en Jamie heeft ervoor gezorgd dat veel Letse meisjes nu op de hoogte zijn van de gevaren van zo’n schijnhuwelijk. En zowel in Ierland als in Letland wordt er werk gemaakt van een aanpassing van de wet. Het onderzoek heeft dus zeker zijn vruchten afgeworpen.
