Titel: Research in the region
Datum: vrijdag 16 november 2012
Tijd: 14:00-15:15 uur
Sprekers: Bas Soetenhorst en Hugo Logtenberg
Aantal deelnemers: ongeveer 30
Verslag: Lien Hubert
In hun anderhalf uren durend betoog hebben de twee ervaren journalisten Bas Soetenhorst en Hugo Logtenberg, beiden journalist bij Het Parool, het over onderzoeksjournalistiek in de regio. Met een aanstekelijk enthousiasme vertellen ze voluit over hun werk en over alles wat daarbij komt kijken.
Ze vatten meteen de koe bij de horens en starten met de vraag: ‘hoe onderscheid ik me als krant in tijden van versnelling van het nieuws en een explosie van verschillende media, van andere kranten?’
Volgens hen schuilt het antwoord zich in kwaliteit. Namelijk: je brengt de lezer kwalitatief nieuws, en dat kan alleen door goede research vooraf. De klassieke taak van ‘het brengen van het nieuws’ is nu immers verschoven.
Hoe kom je tot een goed onderwerp, wordt gevraagd.
Je vertrekt vanuit drie basisideeën. Allereerst ga je je afvragen welke belangen er in het spel zijn. Heeft het iets te maken met geld, met machtsculturen, met iets anders?
Daarna stel je jezelf de vraag: staat het (nieuws) symbool voor iets groter? Daarmee bedoelen ze dat je niet alleen op zoek gaat naar het nieuwsfeit, maar dat je verder kijkt dan dat. Je zoekt het verhaal achter dat nieuwsfeit. Waarom gebeurt dit? Met andere woorden: van een zogenaamde ‘snipper’ maak je een ‘spread’.
Als voorbeeld halen ze onder andere de ‘Docent op loopafstand’ aan.
Een artikel dat in de krant verscheen over één enkele docent die pendelde tussen verschillende klassen. Waarop zij zich de vraag gingen stellen hoe dat ten goede kon komen aan het onderwijs en het gegeven helemaal gingen uitwerken. Ook is het altijd extra interessant om grote namen naar voren te brengen.
Bas Soetenhorst en Hugo Logtenberg leggen uitgebreid uit hoe zij werken wanneer ze bezig zijn aan het verzamelen en schrijven van een goed verhaal.
Allereerst is het een must om alles te verzamelen wat reeds gepubliceerd werd over het onderwerp. Vervolgens maak je een zogenaamde ‘chrono’ op. Een chronologie van gebeurtenissen, die je constant aanvult met updates of nieuwe dingen die je te weten komt.
Zo’n chronologie is heel belangrijk, want je behoudt een overzicht en bovendien kan het bijzonder handig zijn tijdens een interview. Je helpt mensen op pad daar waar het nodig is en je laat zien dat je een goede research hebt gedaan. Zo zal de interviewee makkelijker en eerlijker antwoorden op je vragen.
Het is immers uiteindelijk de bedoeling van mensen zo tegen elkaar uit te spelen dat ze meer gaan vertellen dan ze normaal zouden doen. Je confronteert hen ermee, en zo krijg je een goed verhaal.
Na het aanhalen van een voorbeeld uit de cultuursector, waar de twee journalisten op zoek gingen naar het verhaal achter vijf acteurs die op eenzelfde moment beslisten om op te stappen, rijst uit het publiek de volgende vraag, in hoeverre worden men wordt tegengehouden door de eigen (kunst)redactie.
Voor de redactie, vertellen de twee, was het belangrijk om goede relaties te onderhouden, maar de twee gingen in principe ‘de vuile was buitengooien’.
Toch zeggen de twee ervaren journalisten hier weinig last van te hebben. Af en toe valt het wel eens voor dat er eentje afhaakt, maar vaak beseffen de personen in kwestie wel dat wanneer het verhaal ook effectief naar waarde is en er geen leugens worden gepubliceerd, dat ze weinig kans maken om hun gelijk te halen.
Tot slot geven de twee nog tips over het gesprek met de interviewee. Zo leggen ze de nadruk op transparantie, op het nodige geduld uitoefenen en de ‘bron’ eerst zijn/haar verhaal te laten doen, over leesbaarheid en begrijpelijkheid en het belang van bronbescherming.
Ook nazorg is belangrijk. Zolang je laat zien dat je met je vak bezig bent en laat zien dat het gaat over inhoud en waarheid, vergeven mensen je veel en ben je goed bezig.
