Ruim 225 deelnemers telde de vierde VVOJ Conferentie Onderzoeksjournalistiek, afgelopen weekend in Mechelen: journalisten, docenten, en diverse buitenstaanders deelden tactieken, technieken en tips. Onder het motto ‘Wie maakt er nog nieuws’ spraken onderzoeksjournalisten uit Vlaanderen, Wallonië, Nederland, de Verenigde Staten, Denemarken en Roemenië over de toekomst van hun vak. Het leidde tot inspiratie, transpiratie en een schat aan direct toepasbare strategieën voor het maken van nieuws.
In de komende dagen zullen op deze website verslagen verschijnen van de vijftien workshops, 18 computertrainingen (inclusief tipsheets), key note speeches en een ronde-tafelbijeenkomst over het nut van onderwijs in onderzoeksjournalistiek.
In meer dan dertig werkgroepen en computertrainingen kwamen de laatste methoden en inzichten aan bod. Voor elke journalist, van elk medium en met elke specialisatie viel er iets te halen.
Het congres bood onder andere de mogelijkheid te ruiken aan allerlei vormen van Computer-Assisted Reporting (CAR). Naast basistrainingen zoals Excel, statistiek, archieven, recordkeeping, mapping en geavanceerd zoeken op internet werden dit jaar gloednieuwe CAR-methoden gedemonstreerd als remote sensing (onderzoek per satelliet), zoeken in blogs en internetenquêtes maken. Nieuw dit jaar was een demonstratie van handige gadgets en softwareprogramma’s die de journalist van vandaag het werken makkelijker maken.
Onderzoektechnieken zijn echter geen ‘speeltje’ van journalisten; ze zijn dringend noodzakelijk om de serieuze kranten, programma’s en bladen van de ondergang te redden. Dat is de weloverwogen mening van professor Philip Meyer, die in een openingsspeech de aftrap deed van de conferentie in Mechelen. Meyer, professor of Journalism aan de University of North Carolina at Chapel Hill en één van de grondleggers van CAR, toont in een inmiddels klassiek geworden boek The vanishing newspaper aan dat kwaliteit leidt tot profijt. Goede journalistiek doet de oplages stijgen en trekt meer kijkers en luisteraars. Want kwaliteit heeft invloed, en dat beseffen de mediaconsumenten.
Na Meyer sprak Matthew Waite van de St. Petersburg Times in Florida, een regionaal dagblad met een oplage ruim 330.000 stuks en een reputatie als kwaliteitskrant. Waite onderzocht een belofte van de eerste president Bush: er zal geen meter wetland meer verdwijnen in de Verenigde Staten! Met de hulp van satellietfoto’s, maar ook met ouderwets benenwerk toonde Waite aan dat er sinds deze belofte van Bush I zo’n 340 miljoen vierkante meter moeras ten prooi is gevallen aan winkelcentra, pompstations en wegen. ‘Dat soort dingen willen mensen weten, het is hun eigen achtertuin,’ zegt Philip Meyer. Zo verwerf je als medium invloed in de samenleving, en wie wil daar nu niet mee geassocieerd worden? ‘Ook adverteerders zoeken naar media met invloed!’
In het plenaire ochtenprogramma ging Philip Meyer publiek in discussie met hoofdredacteuren en uitgevers, waaronder Yves Desmet (De Morgen), Erik van Gruijthuijsen (Het Parool/de Persgroep), Jan Bonjer (Algemeen Dagblad) en Dirk Vandekerckhove (Roularta Media Group).
Op deze site staat een overzicht van cursussen en workshops, en van computertrainingen. Een pdf-bestand met het volledige programma staat hier.
