Titel plenair debat: Lokale misdaadjournalistiek en ethiek
Sprekers: Fleur Besters en Chris Klomp
Moderator: Margo Smit
Datum: 20 april 2013
Tijd: 14:00:15:00 uur
Verslag: Tineke Boessenkool
Rechtbankverslaggever Chris Klomp en voormalig misdaadjournalist Fleur Besters debatteren over ethiek en misdaad, onder leiding van Margo Smit, directeur VVOJ. Zo’n 70 deelnemers aan de trainingsdag volgen de discussie of doen mee.
Fleur Besters is nu digitaal nieuwsmanager, maar was jarenlang politieverslaggever. Ze heeft al 19.000 tweets verstuurd en blogt sinds 2000.
Het stoorde Besters dat de politie in haar ogen steeds meer propaganda maakt en het echte nieuws niet verspreidt. De twitterende wijkagent citeert ze wel. “Het lijkt of de journalistiek gestuurd wordt door de politie, het is een overheidsinstelling die persberichten als een propaganda-instrument gebruikt,” zegt ze.
Ook na de politieverslaggeving, blijft ze anders naar mensen kijken. Ze let op ‘rare’ mensen, omdat ze in haar werk steeds met het slechte in de mens werd geconfronteerd.
Besters vindt dat de politie haar administratie slecht op orde heeft: “Verbanden worden vaak niet herkend bij de politie,” zegt ze. Veel mensen doen geen aangifte (meer). In België en Duitsland wordt meer onderzoek gedaan naar misdaad.
“In Nederland holt men van incident naar incident, dat komt door hoe de politie aangestuurd wordt,” zegt ze. Hoe je weet wat er leeft op politiegebied? Het belangrijkste is voor een journalist dat mensen je kennen en je tips toeschuiven. Fleurs drijfveer: “Ik wil laten zien waarom iets gebeurd is en hoe het verder gaat.”
Chris Klomp schrijft voor diverse kranten. Hij twittert vrijwel dagelijks live vanuit de rechtbank in Groningen en heeft 10.000 volgers. In vier jaar heeft hij 51.000 tweets verstuurd. De teller van zijn rechtbankzaken staat op 3.618 verslagen in twaalf jaar.
Klomp wil stoppen met de rechtbankverslaggeving. Hij wil niet te close worden met de rechtbank en de politie.
Bovendien werkt het specialisme deformerend: “Je raakt afgestompt en gaat bepaalde misdrijven bagatelliseren.”
Hij zegt: “De volgende moordenaar woont naast ons,” iedereen kan een potentiële dader zijn.
Bijzonder aan lokale en regionale werk vindt Chris Klomp dat de krant beter gelezen wordt. Hij wordt in ieder geval ter verantwoording geroepen.
Fleur Besters heeft die ervaring ook met haar blog: “Een blog houdt je scherp, je krijgt meteen feedback.”
De journalistiek moet stoppen met opsporingsprogramma’s, vindt Klomp.
“Wat is de journalistieke afweging om opsporingsberichten te plaatsen? Wij zijn geen verlengstuk van justitie,” zegt hij.
Misdaadverslaggevers moeten nieuws maken en duiden en niet zelf agent spelen. Hij vindt dat de politie de ‘acht van Eindhoven’ niet op internet had moeten zetten. Die beelden van de jonge slachtoffers zijn nooit meer ongedaan te maken.
Hij ziet ook niets in burgernet, “stop met die opsporingshit, je moet burgers niet inzetten voor opsporing.”
Volgens hem moeten journalisten veel kritischer zijn.
Aangestipt wordt dat ethiek wordt tegengegaan door de snelheid van Internet. In de drang om de eerste te zijn met het nieuws, komt de zorgvuldigheid, check en double-check in de verdrukking. De ‘betaalmuur’ komt aan de orde, twee grote Belgische kranten zijn ermee begonnen.
In Nederland zal dat pas een succes worden als het ANP er niet meer is, wordt gezegd. De debaters denken dat de tussenlaag, het regionieuws verdwijnt: het wordt óf landelijk, of lokaal nieuws.
Als afsluitende tip voor de lokale pers geeft Chris Klomp: “Twitter is ongelooflijk belangrijk, je krijgt zóveel tips! Ga dus twitteren. En stel altijd de vraag: ‘Is dat wel zo?”
Fleur Besters vindt twitteren ook heel belangrijk en voegt eraan toe: “Blijf kritisch op je eigen werk, werk samen en laat anderen lezen wat je doet. Leer iedere dag verder.”
