VVOJ Conferentie 2004
Titel: Hoe de Haagsche Courant allochtonen aan zich probeert te binden
Workshop: De krant in de stad, zwart-wit of gekleurd?
Spreker: Peter ter Horst (Haagsche Courant)
Voorzitter: Bart van Eldert (Utrechts Nieuwsblad)
Datum en tijd: Vrijdag 19 november, 15.15 – 16.30 uur
Verslaggever: Berend van de Sande (de Stentor)
Droom of nachtmerrie? Over tien jaar zit de journalist van de Haagsche Courant op een braderie met oude ambachten, ergens in een hoekje verstopt tussen de mandenvlechter en de pottenbakker. Dat is de nachtmerrie van hoofdredacteur Peter ter Horst, die het aantal abonnees al jarenlang ziet dalen. In een boeiende workshop tijdens de VVOJ-conferentie 2004 in Rotterdam vertelde Ter Horst wat de Haagsche Courant doet om de nachtmerrie te voorkomen.
Peter ter Horst heeft de jaren negentig doorgebracht in Zuid-Afrika, waar hij een tot dan toe blanke krant kleur moest geven. De redactie was verplicht zwarte journalisten in huis te halen. Doorbreken van de segregatie in de samenleving was het thema in Zuid Afrika.
Hoe anders was dat in Nederland, toen Ter Horst in 2000 terugkeerde. ‘Ik was verbijsterd over wat ik aantrof. Niemand in Nederland had het over segregatie. Ik was ook verbijsterd over de Haagsche Couranten de stad. Den Haag was een eilandenrijk van culturen, mensen wensten elkaar niet te ontmoeten.’
De redactie van de HC bestond in die tijd uit 190 redacteuren waarvan 0 allochtoon. En dat in een stad waar veertig procent van de bevolking allochtoon is. Uiteraard waren er redacteuren die zich in allochtonen hadden verdiept, maar tegelijk zag Ter Horst bijvoorbeeld in reactieverhalen van de straat alleen blanke Hagenaars aan het woord komen.
Lastig was dat de redactie de afgelopen jaren met zestig man moest inkrimpen. Op dit moment werken slechts drie allochtonen op de redactie. Deze journalisten van Turkse, Marokkaanse en Surinaamse afkomst zijn binnen het werkervaringsproject van Wegener zelf opgeleid. Ter Horst wilde voor dit project uitsluitend allochtonen aannemen. In kwesties als de zaak Murat en Mohammed B. heeft dit zijn vruchten afgeworpen.
Ter Horst ziet het als zijn taak de krant aan te passen aan de veranderde stad. De redactie is allochtonen meer gaan opzoeken. Daarbij was het belangrijk begrip te tonen voor hun angsten en onzekerheid. Tegelijk wilde Ter Horst geen meningen kuisen. ‘We willen geen fanclub van de multi-culturele samenleving zijn, want dat zijn onze lezers ook niet.’ Enkele voorbeelden waarmee de HC allochtone lezers probeert te trekken:
- organiseren van netwerkbijeenkomsten met groepen allochtonen.
- na de aardbeving in Marokko is ter plekke verslag gedaan. Een speciale bijlage over de aardbeving is op posters in allochtone buurten aangekondigd in het Arabisch en berbers. De bijlage was in het Nederlands. Ter Horst is tegen anderstalige pagina’s in de krant, ‘anders lopen onze oude lezers weg en ik vind dat iedereen Nederlands moet leren’.
- op de buitenlandpagina krijgt nieuws uit ‘de thuislanden’ van de grote groepen allochtonen veel aandacht.
- uitbrengen van een bijlage ‘de gedeelde stad’, over de huidige staat van Den Haag. De bijlage schetst wat zwart, blank en gezamenlijk is in de stad. Het is een stukje sociologische onderzoeksjournalistiek, het echte verhaal over mensen. Politici met praatjes over de multi-culturele samenleving komen er niet in voor. De krant geeft zelf geen mening, het gaat er om dat mensen zelf nadenken over de gedeelde stad.
- om de oude lezers niet te vervreemden heeft de HC ook een serie over oud-Den Haag.
Wat heeft deze inspanning uiteindelijk opgeleverd?
- de HC bevat meer onverwachte, interessante verhalen uit allochtone hoek. Het is merkbaar dat de allochtone elite de HC nu in de gaten houdt.
- de oplage daalt nog steeds, de krant wordt wel serieuzer genomen.
- de redactie is zelf kritischer op het eigen functioneren. Politieke correctheid is onderwerp van discussie. ‘Er staan wel eens ingezonden brieven in de krant waarbij ik ook moet slikken’, erkent Ter Horst. ‘Maar we plaatsen ze wel.’
Of de nachtmerrie van Peter ter Horst in een mooie droom kan veranderen is nog de vraag. De oplagecijfers geven weinig hoop. Wat dat betreft zouden kranten meer aan de verkoop kunnen doen, vindt hij. Kranten die van losse verkoop afhankelijk zijn, gaan veel actiever de boer op dan wij in Nederland gewend zijn. In Zuid-Afrika verspreidde de krant waar Ter Horst werkte iedere dag posters met wat er die dag in de krant stond. Journalisten moeten volgens Ter Horst veel meer de straat op en minder aan de telefoon hangen. Daar zou de VVOJ zich meer op kunnen richten. ‘Er zijn allemaal workshops over internetjournalistiek en de digitale werkplek, maar het is veel belangrijker om te leren hoe je allochtonen interviewt.’
