VVOJ Conferentie 2003
Titel: Onderzoek kan ook in de regio knallers opleveren
Workshop: Toevalstreffer of beleid? Onderzoeksjournalistiek op regionale redacties
Sprekers: Johan Van Baelen en Lex Moolenaar (Gazet van Antwerpen), en Mick van Wely en Jantina Russchen (Dagblad van het Noorden)
Voorzitter: Marlies Klooster (Divazine)
Datum en tijd: Vrijdag 7 november 2003, 16.00 uur
Verslaggever: Han van Gommeren
Onderzoeksjournalistiek is niet geïnstitutionaliseerd bij de regionale kranten in Nederland en België. Beleid is er dus al helemaal niet, of het moet ad hoc beleid zijn. Dat is de conclusie na twee dagen VVOJ-conferentie met daarin de workshop ‘Toevalstreffer of beleid? Onderzoeksjournalistiek op regionale redacties’.
Ook de Gazet van Antwerpen (oplage 120.000 exemplaren) en het Dagblad van het Noorden (oplage 170.000 exemplaren) kennen geen onderzoeksteam, zo vertelden Johan van Baelen en Jantina Russchen namens de respectievelijke kranten tijdens de workshop. Het Dagblad van het Noorden maakte wel twee mensen voor langere tijd vrij om een gemeentehuis-affaire in het desolate Delfzijl te onderzoeken en te coveren. Jantina Russchen kreeg steun in de persoon van haar collega Mick van Wely. De krant probeert niettemin wel ruimte te maken om zo onderzoeksjournalistiek binnen de redactie te stimuleren. De krant is begonnen met ‘het dossier op woensdag’: één keer per maand wordt een pagina vrijgemaakt voor een onderzoeksproject. Onderzoeksteams worden ad hoc gevormd, waarbij kennis van een redacteur over een bepaald onderwerp of portefeuille de doorslag kan geven. Van Wely en Russchen brachten met de nodige blufpoker de burgemeester van Delfzijl aan het praten. Die bleek te hebben geweten dat een van zijn wethouders haar zetel had gekocht en hiervoor maandelijks aan een raadslid uit haar partij driehonderd euro overmaakte?
In Antwerpen heeft de Gazet zich onderscheiden door bloot te leggen dat er het nodige schortte aan het declaratiegedrag van burgemeester en schepenen. De complete ambtenarentop, het college en de politietop stapten op na een affaire die de havenstad op zijn grondvesten deed schudden. Johan Molenaar en Johan van Baelen deden het onderzoek, tijdens hun andere dagelijkse klussen door. Veel vrije tijd moest dan ook worden geïnvesteerd om dit project tot een goed einde te brengen.
NRC-redacteur Joep Dohmen wierp tijdens de discussie de knuppel in het hoenderhok. De onderzoeksverslaggever vroeg zich af waarom regionale kranten onderzoeksjournalistiek als een luxe beschouwen. Waarom ze zo ‘krampachtig’ vasthouden aan het volgen van al het nieuws. ‘De angst iets te missen is kennelijk groter dan de wil zich te onderscheiden’, luidde zijn conclusie nadat Moolenaar namens de Gazet had aangegeven dat die in Antwerpen moeten concurreren met twee andere regionale dagbladen.
