Titel: Onderzoeksjournalistiek, hoe doe je dat?
Trainer: Willlem de Haan
Datum: 12 april 2014
Door Lisa Frenkel
Terwijl buiten de zon schijnt en er een zeer aangename zaterdag voor de boeg ligt, zitten wij binnen. In een warm lokaal met te weinig stoelen. Het verhaal dat Willem de Haan komt vertellen, is voor zeker dertig deelnemers de moeite waard om de trainingsdag van af het begin bij te wonen. Ook al is het pas net tien uur.
In de eerste minuut van de workshop refereert de Haan meteen naar een zin uit de openingsspeech van Pieter Klein.
‘Stel jezelf de vraag: hoe zit iets in elkaar?’
De Haan, een ietwat verwarde professor, is zo’n dertig jaar freelancer en werkte voor onder andere de NPS, Humanistische omroep en Radio 1. Bij het onderzoeksprogramma Argos van Radio 1 is hij nog steeds werkzaam.
Enkele onderwerpen waar De Haan zich de afgelopen jaren mee bezig heeft gehouden zijn de schipholbrand, de dood van de verstandelijk gehandicapte vrouw Roelie en het verkeerd gelopen bouwproject in Groningen ‘de Blauwe stad’.
Wat ik leerzaam vond was de aanpak van De Haan en de vragen die hij zichzelf stelde, waardoor het onderzoek een rond verhaal werd.
Grondige research, intuïtief handelen, chronologie aanhouden, zijn er juridische, politieke of geld belangen? Zijn er daders? Slachtoffers?
Naast deze aanpak waren er nog een paar andere punten die volgens de Haan belangrijk zijn in het onderzoeksproces. Het gebruiken van externe deskundigheid en zorgvuldig met bronnen omgaan bijvoorbeeld maar het voornaamste punt was, wees objectief, schakel je mening uit.
Opvallend was het technische aspect. Het leek alsof het merendeel van de mensen in de zaal het verassend vond toen De Haan vertelde dat hij daadwerkelijk naar de plek toe gaat om daar audio of beeld op te nemen.
Van onderzoek tot eindresultaat. In mijn projecten, voor school weliswaar, is het niet meer dan normaal dat je het vanaf onderzoek tot uitzending zelf maakt. Opeens merkte ik een duidelijk verschil tussen twee generaties.
Terugkijkend op het kleine benauwde lokaal, waar ik met mijn schrijfblok op de grond zat, is Willem de Haan er in geslaagd zijn visie op onderzoeksjournalistiek over te brengen. Het vroege opstaan van de dertig deelnemers werd beloond.
