De journalist en de PR-adviseur staan lijnrecht tegenover elkaar in de zaal. De een in de linkerhoek, de ander in de rechterhoek. Het zijn Zembla-journalist Ton van der Ham en adviseur Jeannot Waaifoort, van het internationaal bekende PR-bureau FleishmanHillard. Het PR-bureau van het biotechnologisch bedrijf Monsanto. Een mooie start voor een sessie in het teken van de vaak opmerkelijke relatie tussen een woordvoerder en een journalist.
Door Milo van Bokkum
Het werd een mooie dansvoorstelling tussen de journalist en de PR-adviseur. Van der Ham en Waaifoort kennen elkaar. Ze werkten samen aan een uitzending van Zembla waarin het televisieprogramma liet zien hoe Monsanto wereldwijd patenten probeert te verkrijgen op al het groentezaad. Dat Waaifoort was gekomen om te praten met ‘ons soort mensen’, zoals journalisten later werden genoemd, was een mooi feit. Het concept trok veel van de conferentiebezoekers. Van der Ham legde uit dat het de intentie was van Zembla om een objectieve documentaire te maken, waarbij Monsanto niet gelijk negatief benaderd zou worden. Het bedrijf wordt immers vaak neergezet als ‘de duivel’, zoals Waaifoort het ter uitleg van een in zijn ogen ongefundeerde reputatie citeerde vanuit de media.’
Zembla buiten de deur
Zembla werd in eerste instantie buiten de deur gehouden. Monsanto zou bezig zijn met een strategie van meer openheid, maar Zembla paste nog niet in dat profiel. Het was nog een trapje te hoog, volgens Waaifoort. Toen het echter duidelijk werd dat het bedrijf in de uitzending zou komen, heeft hij aangedrongen om dan toch openheid van zaken te geven. “Maar de mail kwam eigenlijk te vroeg. We dachten eerst meer aan een samenwerking met bijvoorbeeld een vakblad.”
Kleffe boel
Alhoewel Waaifoort eerst rustig op de achtergrond bleef, kwam de discussie tussen de twee later in de presentatie meer op gang. “Ik doe alles decafé”, zei Waaifoort en hij vervolgde, nadat de journalist hem plagerig aansprak op dat gedrag, “ik probeer het kefferige van een journalist als jij met al die cafeïne in zijn lijf te voorkomen en rustig te blijven in mijn vak. We gaan gewoon rustig en persoonlijk wat koffie drinken dacht ik.” Volgens Van der Ham was dat juist even schrikken. “Hij begon opeens over dat we partners waren, en wij samen iets wilden doen. Heel klef allemaal. Dat vond ik in eerste instantie maar niks. Maar tegelijkertijd wil je toch ook dat interview met Monsanto.”
Machtspelletjes
Uiteindelijk kwam dat interview met een woordvoerder uit Engeland er ook. Maar niet voordat er nog enkele onderlinge machtsspelletjes waren uitgespeeld. Zo stelde Waaifoort vlak voor het interview voor om Van der Ham in een Monsantopak te hijsen en al lopende door kassen het interview te laten plaatsvinden. Volgens de adviseur slechts een goede bedoeling om een mooie achtergrond te gebruiken, maar Van der Ham weigerde in zo een pak rond te lopen. Maar zoals Waaifoort uitlegde ging het uiteindelijk om een verplicht bescherming, zonder speciale Monsanto-opdruk. Het was fascinerend om de twee over het voorval te zien discussiëren, vooral omdat het nog eens benadrukte hoezeer een PR-adviseur constant bezig is met beeldvorming.
Vertrouwen
Voor het interview met een uit Engeland ingevlogen woordvoerder stelde Waaifoort een hele lijst op van voorwaarden. “Maar daar hebben we niet aan meegedaan”, vertelde Van der Ham. Waaifoort: “Toen bleef er dus voor mij niets anders dan persoonlijk vertrouwen over om een definitieve go te geven voor deze samenwerking.” En dat blijkt de kern van het hele process, waar beide heren het over eens zijn: Uiteindelijk gaat het om vertrouwen in elkaar.
