Het was veel, heel veel. En het was vrijwel zonder uitzondering interessant. Dataharvest/EIJC18, de jaarlijkse Europese conferentie over data- en onderzoeksjournalistiek, telde in haar jongste editie meer deelnemers en meer sessies dan ooit tevoren. Gemist? Hieronder wat highlights.
Joris Luyendijk, antropoloog en journalist, trapte af met een voor hem retorische vraag: zijn journalisten de useful idiots geworden voor demagogen en populisten? Het is een thema waar Luyendijk al enige tijd mee ‘op tournee’ is. Zijn stelling: als onderzoekjournalistieke onthullingen geen follow-up krijgen, politiek en maatschappelijk zonder gevolgen blijven, dragen ze bij aan cynisme en gevoelens van onmacht bij onze kijkers, lezers en luisteraars. Precies die gevoelens waar de demagogen en populisten op inspelen. Hier vind je de volledige tekst van Luyendijks keynote. Denk na lezing ervan trouwens niet enthousiast: vraag die man in november naar de VVOJ Conferentie te komen, want dat hebben we gedaan, maar hij kan niet.
FOMO
Na de prikkelende opening van Dataharvest/EIJC18 barstte de conferentie pas goed los, met een duizelingwekkend aanbod van parallelle sessies: trainingen, workshops, panelgesprekken, presentaties van casussen, tools en technieken. Vijftien tot zeventien of meer per ronde en dat tweeëneenhalve dag lang – FOMO gierde met enige regelmaat door de gangen van de Thomas Morecampus aan de Zandpoortvest.
Gelukkig zijn er dan altijd weer VVOJ-leden die handzame en prettig verteerbare overzichten maken van de meest interessante zaken die zij hebben gezien. Lees bijvoorbeeld de nieuwsbrief van Winny de Jong, datajournalist bij de NOS. En kijk alvast uit naar Klikdinges, de tweewekelijkse update van Jerry Vermanen (KRO-NCRV). In de volgende editie van zijn nieuwsbrief zal DataHarvest/EIJC18 zonder twijfel prominent aanwezig zijn.
Stammenstrijd
Ook de organisatoren van de conferentie hebben hard gewerkt om al het moois dat dit weekeinde in Mechelen langs kwam, te verzamelen en te rubriceren. Je vindt de handouts, datasheets, foto’s en vido’s op deze verzamelpagina. Lees vooral ook dit verhelderende verhaal van Luuk Sengers over de vrolijke stammenstrijd rond de vraag of je nu het beste SQL, R of Python op een pak data kunt loslaten.
Jeugd vol dreiging
De gevaarlijke werkomstandigheden van onderzoeksjournalisten buiten Noordwest-Europa kwamen zaterdagochtend uitgebreid aan bod in een openbaar interview met Matthew Caruana Galizia, zoon van de vorig jaar oktober met een autobom vermoorde Malteser journaliste Daphne Caruana Galicia. Matthew groeide op in een gezin dat geregeld bedreigd werd. ‘Onze honden gingen de één na de ander dood. De eerste, een collie, werd de keel doorgesneden, die daarna werd vergiftigd. En er was die poging om ons huis in brand te steken.’
‘Toen mijn moeder werd vermoord, liepen er 46 smaadzaken tegen haar. Ik denk niet dat ze nog veel langer met dit werk had kunnen doorgaan, het put je uit. Daarbij was haar probleem was dat ze geen enkele rugdekking kreeg, maar die ook niet zocht. Ze is dood omdat ze een lone wolf was, die met niemand samenwerkte. In dit werk is het belangrijk dat je teams vormt.’
Thomas More-student Jan De Bent haalde Caruana Galizia na het openbare interview nog even voor de camera. Hier vind je het filmpje.
Getekend verslag
FOTO JOHN BONES
Tot slot: bekijk vooral ook het prachtige getekende verslag dat Pieter Fannes maakte van de conferentie. Een van de illustraties mochten we gebruiken bij dit blog. @Pieter, dank daarvoor!
Een aantal van de sprekers op Dataharvest/EIJC18 zul je zeker ook weer tegenkomen bij de VVOJ Conferentie Onderzoeksjournalistiek 2018, op 9 en 10 november in Antwerpen. Daarover later meer.
Tanja van Bergen | directeur VVOJ
