De Loep, Longlist, Signalerend

Het afvoerputje van internet zit in een Noord-Hollands dorp

NRC Handelsblad
Carola Houtekamer en Rik Wassens
Redactie

Vanuit een datacentrum in Wormer runt het Haagse duo Bap K. en Reinier van E. een hostingbedrijf dat wereldwijd bekend staat vanwege cybercriminaliteit, malware en kinderporno op hun netwerk. NRC-journalisten Carola Houtekamer en Rik Wassens zochten uit waarom het beruchte bedrijf nog steeds online is terwijl de klachten zich al jaren opstapelen.

Aanleiding voor het onderzoek was een inval van de FIOD bij het bedrijf in september 2020. De NRC-journalisten begonnen met het verzamelen van zoveel mogelijk gegevens uit openbare bronnen en zochten mensen op die zich met het bedrijf hebben bemoeid zoals antispam-activisten en advocaten. Daarna zochten ze anonieme bronnen die wat wilden vertellen over het bedrijf en over de eigenaren. Dat was lastiger omdat Bap en Reinier bekend staan om hun ‘ruwe manier’ van zaken doen.

Dat klassieke onderzoekswerk vulden zij aan met ‘technisch onderzoek’, waarbij ze hulp kregen van doorgewinterde internet-experts. Algauw werd duidelijk dat het Haagse duo een internationaal web aan bv’s had, deels in belastingparadijzen, om uit zicht te blijven van de instanties. Uit ip-databases en aan de hand van AS-nummers konden de journalisten reconstrueren welke bedrijven en activiteiten bij het Haagse duo horen.

Ze zochten contact met de instanties, nationaal en internationaal, die zonder succes actie hebben ondernomen tegen het internetbedrijf en voerden gesprekken met juridische experts die konden uitleggen waarom het lastig is om een hostingbedrijf aan te pakken.

Hostingbedrijven kunnen niet vervolgd worden voor wat hun klanten uitspoken, maar moeten wel actie ondernemen als ze gewaarschuwd worden over illegale activiteiten op hun servers. Maar Bap en Reinier geven in dat geval niet thuis, zeggen van niks te weten, werken tegen, traineren en daar komen ze al twintig jaar mee weg.

Nu alle routes zijn doodgelopen, is de FIOD erop afgestuurd. Die nam de administratie mee, 70.000 euro cash, tonnen aan bitcoins, vijf auto’s en twee tasers. Het strafrechtelijk onderzoek loopt nog.

Gerelateerde artikelen

Op vrijdag 21 juni 2024 zijn op de Avond voor de Onderzoeksjournalistiek in Antwerpen de ASN Aanmoedigingsprijs 2023 en De Loep 2023 uitgereikt. Met deze prijzen viert de Vereniging van Onderzoeksjournalisten (VVOJ)  jaarlijks de beste onderzoeksjournalistiek in Nederland en Vlaanderen.

Heineken beloofde kort na de Russische invasie van Oekraïne weg te gaan uit Rusland. De verhalen van FTM onthullen dat de bierbrouwer niet alleen stug door bleef brouwen, maar dat het bedrijf in Rusland sinds het begin van de oorlog 61 nieuwe producten heeft gelanceerd, de productie opschroefde en extra personeel aannam. Heineken dook in het gat dat merken die wel waren vertrokken, zoals Guinness en Coca Cola, achterlieten.

Sluit je aan bij de vereniging van onderzoeksjournalisten

En vergroot je kennis én netwerk