Op vrijdag 14 april opende Frederique de Jong, journalist, podcastmaker en gespreksleider, de eerste regionale VVOJ-middag voor onderzoeksjournalisten, georganiseerd in Breda. Het werd een interessante middag vol kennisuitwisseling en discussie over heden en toekomst van regionale onderzoeksjournalistiek.
56 gemeenten wobben
Sanne Hoeks en Wim Heesterbeek van Omroep Brabant beten het spits af met een uiteenzetting van hun onderzoek naar gemeentelijke steun voor asielzoekers. Een Woo-aanvraag bij 56 gemeenten in hun regio leverde een enorme berg documenten op, waaruit verrassende verhalen waren te destilleren. Ze bespraken zowel de positieve als de negatieve aspecten van het Woo-onderzoek, dat voor alle regio’s in Nederland en Vlaanderen interessant zou kunnen zijn. Omroep Brabant heeft momenteel een driekoppige onderzoeksredactie, die actief in de regio samenwerking zoekt met andere media. Met de aankomende Spreidingswet verwachtten zij met het Woo-materiaal nog veel interessant onderzoek te kunnen doen.
4CAT
Het is een bekend gegeven dat gedegen onderzoek veel tijd kost. Gelukkig zijn en komen er steeds meer tools om data te verwerken. Geboeid werd dan ook geluisterd en gekeken naar Stijn Peeters, wetenschapper aan de Universiteit van Amsterdam, die een toelichting gaf over zijn zelfontworpen ‘sociale media scrapers’: 4CAT en Zeeschuimer, die snelle datasets maken van Twitter, YouTube en Facebook. Hij liet zien hoe data van sociale media nuttig kunnen zijn voor onderzoeksjournalistiek en gaf de deelnemers praktische tips. Scherpe vragen van de deelnemers lieten zien dat kritisch de resultaten blijven bekijken essentieel is. Volgens Peeters gaan hier wetenschappelijk en journalistiek onderzoek hand in hand.
De mug in de kamer
Kansen en uitdagingen van lokale journalistiek zijn talrijk. Dat maakte Vlaming Bartel Volckaert met zijn bijdrage duidelijk. Ruim vijf jaar geleden richtte hij in Mechelen de hyperlocal As Gau Paust op. Hij deelde zijn ervaringen over het opzetten en onderhouden van een lokaal journalistiek platform, zijn online en onafhankelijk magazine voor de meedenkende Mechelaar. Met een voorbeschouwing van de gemeenteraad prikkelt hij vooraf zowel de pers, de burger als politici. Het logo van een ‘hinderlijk rondzoemende mug’ is hierbij zijn variant op de ‘luis in de pels’. Opvallend is zijn vaak humoristische benadering. Volckaert hoopt dat zijn model van deze hyperlocal door meer lokale journalisten wordt opgepakt.
Wie gaat dat betalen?
Naadloos ging de middag over naar het debat over onderzoeksjournalistiek in de regio. ‘Mag het een onsje meer zijn?’ was de vraag die op tafel lag. Onder anderen Corine de Vries, hoofdredacteur regionale dagbladen bij Mediahuis, was hiervoor uitgenodigd. Volgens haar mag het zeker meer zijn, maar moet het wel met mensen en middelen zijn in te vullen. Een levendige discussie volgde, die zich vooral richtte op regionale en interregionale samenwerking en hoe die te realiseren. Interessant was ook het verschil in aandacht van de overheid voor lokale en regionale onderzoeksjournalistiek in Vlaanderen en Nederland.
Rozemarijn van Kalmthout, projectcoördinator bij het Fonds Pascal Decroos, lichtte het beursprogramma Lage Landen toe, dat financiële ondersteuning biedt voor grensoverschrijdende journalistieke projecten tussen Vlaanderen en Nederland. Voor lokale en regionale journalisten zeker de moeite waard om de site eens te bezoeken.
Ook Mediafondsen in Nederland, zoals het aanwezige Tilburgs Mediafonds, bieden financiële ondersteuning aan onderzoeksprojecten.
