Brian Reed en Hamza Syed verzorgen een keynote tijdens De Conferentie Onderzoeksjournalistiek op 17 november in Gent. Én ze geven een dag eerder – op 16 november – een Masterclass. Lees meer over de masterclass.
Brian Reed (VS), presentator en prijswinnende podcastmaker bij Serial en Hamza Syed (VK), arts die onderzoeksjournalist werd
Minister van Onderwijs Michael Gove, later bekend geworden als Brexiteer, begint een klopjacht op de vermeende samenzweerders. Hij stuurt niet alleen de onderwijsinspectie naar Birmingham, maar ook een voormalige terrorisme-expert van Scotland Yard. Hoewel uit niets blijkt dat er sprake is van een complot, volgen er vergaande maatregelen met grote gevolgen voor de moslimgemeenschap. Leraren en schoolbestuurders worden voor de rest van hun leven verbannen uit het onderwijs, het antiterrorisme beleid wordt aangescherpt en scholen moeten hun leerlingen voortaan ‘Britse waarden’ bijbrengen. De onderwijsinspectie controleert of ze dat doen.
Wie?
Vier jaar later begint Hamza Syed, een Britse arts met Pakistaanse roots aan een master onderzoeksjournalistiek. Hij is in Birmingham opgegroeid en is nog steeds verbijsterd over de affaire die van elke Britse moslim een staatsgevaarlijke radicaal heeft gemaakt. Dat er nooit een Islamitisch complot is geweest, staat dan al lang vast. Maar waarom is nooit uitgezocht wie de Trojan Horse-brief heeft geschreven en welk motief de schrijver had? Syed vindt het een goed scriptieonderwerp, zijn docenten denken daar anders over. Er is al veel geschreven over de affaire, wat valt er nog te onderzoeken?
Complot
Syed legt zich daar niet zomaar bij neer en wendt zich tot de ervaren Amerikaanse onderzoeksjournalist Brian Reed, die in 2017 in Birmingham is om zijn podcast S-town te promoten. Syed legt zijn plan aan Reed voor en geeft hem de mysterieuze brief mee. Terug in New York bekijkt Reed het document met stijgende verbazing. Hoe kan iemand deze islamofobische onzin serieus hebben genomen? Hij besluit Syed te helpen, want iemand moet uitzoeken wie die kwaadaardige nonsense heeft verspreid. Het is het begin van een onderzoeksproject dat vier jaar zou duren.
Syed en Reed komen er snel achter dat de voedingsbodem waarschijnlijk een arbeidsconflict op een van de in de brief genoemde scholen is. Het complot lijkt verzonnen om de schooldirecteur vrij te pleiten die op een frauduleuze manier van vier onderwijsassistenten probeerde af te komen. Het kost veel meer moeite om aan te tonen dat dit bekend was bij de gemeente Birmingham en dat ook onderwijsminister Gove ervan op de hoogte was dat het complot was verzonnen voor hij ingreep in het onderwijsbeleid en bij de scholen.
Journalistieke principes
De podcastserie verandert gaandeweg van een whodunnit in een portret van het Britse onderwijs dat verscheurd wordt door wantrouwen en angst voor moslims. En in een debat over journalistieke principes als objectiviteit tussen een witte Amerikaan die een goed verhaal wil vertellen en een beginnende Britse onderzoeksjournalist die zijn eigen moslim-achtergrond niet thuis kan laten.
Brian Reed en Hamza Syed verzorgen een keynote tijdens De Conferentie Onderzoeksjournalistiek op 17 november in Gent. Én ze geven een dag eerder – op 16 november – een Masterclass. Lees meer over de masterclass.
