Controlerend, De Loep, Longlist

De 61 nieuwe producten van Heineken in Rusland

Follow the Money
Olivier van Beemen
Redactie

Heineken beloofde kort na de Russische invasie van Oekraïne weg te gaan uit Rusland. De verhalen van FTM onthullen dat de bierbrouwer niet alleen stug door bleef brouwen, maar dat het bedrijf in Rusland sinds het begin van de oorlog 61 nieuwe producten heeft gelanceerd, de productie opschroefde en extra personeel aannam. Heineken dook in het gat dat merken die wel waren vertrokken, zoals Guinness en Coca Cola, achterlieten.

Heineken loog na deze  onthulling dat het moederbedrijf niets meer te zeggen had over de Russische dochteronderneming en dat er geen geld bewoog tussen moeder en dochter. Het bedrijf noemde de berichtgeving ‘categorisch onwaar’, maar moest daarna erkennen dat de eigen beweringen niet klopten.

Het onderzoek startte na een artikel in de Russische krant Kommersant waarin sprake was van een lancering van nieuwe frisdranken door Heineken. Daarna stuitte Van Beemen op artikelen bij persbureau Ria Novosti en andere media, die de berichtgeving van Kommersant bevestigden. Ook een zoektocht op Russische zoekmachine leverde niet alleen de namen van de nieuwe merken van Heineken maar ook twee interne documenten waarin de Russische afdeling tot in detail en met veel trots alle investeringen en successen van 2022 beschreef. 

Een klokkenluider die Van Beemen benaderde op grond eerder onderzoek naar Heineken in Afrika gaf niet alleen veel details, maar kon ook de authenticiteit van de documenten bevestigen. 

De zaak werd al op de dag van de onthulling in de Tweede Kamer besproken en Wopke Hoekstra, Sigrid Kaag en Mark Rutte kregen er vele vragen van Kamerleden over.

Gerelateerde artikelen

Op vrijdag 21 juni 2024 zijn op de Avond voor de Onderzoeksjournalistiek in Antwerpen de ASN Aanmoedigingsprijs 2023 en De Loep 2023 uitgereikt. Met deze prijzen viert de Vereniging van Onderzoeksjournalisten (VVOJ)  jaarlijks de beste onderzoeksjournalistiek in Nederland en Vlaanderen.

Uit dit onderzoek van Zembla blijkt dat de toelating van bestrijdingsmiddelen in de bollenteelt tekortschiet. De toelatingsautoriteit Ctgb heeft namelijk de risico’s van bestrijdingsmiddelen heeft verzwegen. In 2015 ontdekt het instituut tijdens een steekproef normoverschrijdingen bij een zevental middelen. Deze risico’s, met name voor kinderen, werden destijds niet met de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu gedeeld. De Tweede Kamer kreeg over de steekproef te horen dat ‘alle toegelaten middelen veilig bleken te zijn’. Ook probeerde het Ctgb een cruciaal rapport van het RIVM, met daarin de resultaten van het zogeheten Onderzoek Bestrijdingsmiddelen en Omwonenden (OBO), af te zwakken.

Sluit je aan bij de vereniging van onderzoeksjournalisten

En vergroot je kennis én netwerk