AFTELLEN NAAR BRUSSEL 2008
Tijdgebrek belemmert vaak het creatieve denkvermogen van journalisten, zegt de Vlaamse creativeitstrainer Marcus Geers. Toch kan het journalistiek juist veel opleveren om even een pas op de plaats te maken voordat je een thema gaat uitwerken.
11 Dagen tot de European Investigative Journalism Conference in Brussel op 21 en 22 november. Met een serie interviews blikt deze website vooruit op de workshops en trainingen. Aflevering 7: De training ‘How to be creative’ van Marcus Geers.
Tekst: Rachel Levy, 10 november 2008
Het gaat niet slecht met de journalistieke creativiteit, maar mensen worstelen er wel mee. Dit stelt de Vlaamse Marcus Geers, die psychologische methodieken gebruikt bij zijn creativiteitstrainingen.
‘Verslaggeven over aanslepend nieuws, zoals de kredietcrisis, is niet ingewikkeld. Het wordt pas lastig als het nieuws zich een tijdje voorsleept en het nog steeds in de krant moet. Ik coach mensen zodat ze op dit soort momenten toch een nieuwe invalshoek kunnen vinden om over hetzelfde onderwerp anders nieuws te maken.’
Ruim vijftienhonderd journalisten trainde Geers inmiddels, met methoden en handvatten die afkomstig zijn uit de toegepaste psychologie.
‘Je moet je bewust zijn van de patronen die tot dat moment zijn gebruikt. Een bekend voorbeeld in de journalistiek zijn de jaarlijks terugkerende nieuwsitems, zoals de herdenking van de Eerste Wereldoorlog in België op 11 november. Dat moet ieder jaar in de krant, maar wel graag op een originele manier. Daarvoor is creatief denkvermogen nodig.’
Geers vertelt journalisten niet wat zij in zo’n geval moeten doen, maar alleen welke ‘trucs’ ze kunnen gebruiken om een onderwerp op een andere manier te bekijken.
‘Eerst nadenken over wat er al is gedaan. Dan nadenken over wat je zou willen doen. Vervolgens analyseer je het patroon dat je tot nu toe hebt gebruikt.’
Wie zich er bewust van is op welke manier hij eerder te werk is gegaan, kan zo ook beter een andere aanpak kiezen, is de stelling van Geers.
‘Zelfkennis is fundamenteel,’ aldus de trainer, die daarnaast pleit voor wat hij ‘uitstel van oordeel’ noemt.
‘Journalisten zijn per definitie kritisch, maar de beroepsdeformatie maakt dat ze ook altijd kritisch naar hun eigen en naar andere ideeën kijken. Dat brengt nogal eens met zich mee dat ze telkens weer in dezelfde patronen vervallen.
Eigenlijk moet je proberen om ideeën te spuiten zonder er direct over te oordelen. Want via een idee, kom je weer op een nieuw idee. Door het genereren van meerdere ideeën, kom je uiteindelijk vaak op iets origineels.’
Geers zegt dat zijn methode werkt voor journalisten die binnen een team werken, maar evengoed voor solisten. ‘De bedoeling is dat je niet noodzakelijk anderen nodig hebt om inspiratie te krijgen.’
Wie eenmaal de technieken van Geers onder de knie heeft, heeft er levenslang baat bij.
‘Er worden andere circuits van je brein geactiveerd. Dit kun je blijvend toepassen. Ik train productontwikkelaars op dezelfde wijze. En vergeet niet – uiteindelijk is de journalist ook een soort productontwikkelaar, die telkens een nieuw product moet uitvinden rondom soortgelijke thema’s.’
Constateert Geers dat tijdgebrek in de journalistiek remmend werkt op de creativiteit van de professionals.
‘Mensen pakken een idee heel snel op en gaan het direct uitvoeren. Jammer, want tien minuten hard nadenken levert vaak substantieel resultaat op. Uiteindelijk put je meer voldoening uit je werk als je een bijzonder product neerzet, iets wat andere media niet hebben.’
Volgens Geers moeten journalisten niet alleen een pas op de plaats maken voor ze een onderwerp gaan uitwerken, ook zou er beter moeten worden nagedacht over de functie van de verschillende media – krant, radio, internet, televisie.
‘De meeste media worden multi-mediaal, maar zijn vaak in handen van dezelfde bedrijven. Ieder medium zou wat mij betreft een eigen benadering moeten hebben van een onderwerp.
Je kunt wel op elkaar inspelen, maar het mag niet inwisselbaar zijn. Elk medium heeft zijn eigen karakteristieke eigenschappen. Wat op de radio wel werkt, werkt op het internet nou eenmaal anders.’
