VVOJ2010 verslag: Wobben naar documenten m.b.v. registers

Titel: Wobben naar documenten met behulp van registers: de nieuwste hulptechnieken
Spreker: Per Anders Johansen (Aftenposten)
Moderator: Brigitte Alfter
Datum: 20 november 2010, 10:45-12:00 uur
Aantal deelnemers: 8
Tekst: Jan Braakman
Noorwegen heeft een register voor alle overheidsdocumenten. Na een proefperiode waarin het on-line register voor een beperkte groep toegankelijk was, heeft de Noorse overheid besloten het register voor iedereen open te stellen.
Het register is toegankelijk voor iedereen – ook mensen buiten Noorwegen.
Hoewel de geregistreerde documenten betrekking hebben op de Noorse overheid (ministeries en agentschappen), valt er ook veel informatie te verkrijgen over aangelegenheden die buiten Noorwegen liggen, bij voorbeeld als het gaat om bedrijven die in en buiten Noorwegen actief zijn (Shell, Unilever, Albert Heijn, Stork).
Nadeel van het Noorse systeem is de taal. Het register heeft geen engelstalige versie. Dat valt te ondervangen met behulp van een translator in Google Chrome. De zoektermen moeten wel in het Noors worden ingevuld (voor engelstalige documenten kunnen natuurlijk engelse woorden worden gebruikt).
De zoekfunctie kan ook combinaties van woorden aan (AND), je kunt begrippen uitsluiten (NOT) of je kunt twee begrippen tegelijk zoeken (OR).
Geheime documenten vind je met behulp van de zoekcode 13*, en documenten die betrekking hebben op de Noorse staatsveiligheid vind je met de code 21*.
Tijdens de workshop opperde Paul Myers (BBC) te zoeken op de zoekterm ‘umbra’, een codewoord die in de wereld van inlichtingendiensten wordt gebruikt om geheime documenten aan te duiden.
De zoekactie leverde verschillende hits op, waaronder een aantal documenten waar Per Anders Johanson ook een openbaarheidsverzoek voor heeft gedaan.
De Noorse site levert niet de originele documenten, maar slechts een beschrijving daarvan. Wie inzage wil, kan de documenten opvragen (met de knop ‘bestil’).
De Noorse overheid geeft doorgaans binnen een halve week antwoord, ofwel door de gevraagde documenten op te sturen, dan wel met een antwoord dat de stukken niet vrijgegeven kunnen worden, voorzien van een argumentatie.